Leren hoe het moet van een echte topper

Je zou maar door je medium naar het Eurovisie Songfestival zijn gestuurd en daar de opdracht hebben meegekregen om een zelfbenoemde superster als Waylon kritisch te volgen. Een paar moeilijke vragen, een scherp stukje in de krant over de kansen van het zangwonder en je hebt meteen een boycot aan je broek hangen. Ik vind het nog ridderlijk dat de verslaggevers van AD en de Telegraaf achteraf niet azijnpisserig verhaal haalden toen bleek dat ze volkomen gelijk hadden kregen met hun voorspelling dat deze zang en dans niet hoog zou scoren bij publieks- en vakjury.

Zo’n liedjesfestijn lijkt wel wat op een grote wielerronde, als het gaat om de relatie tussen de uitvoerenden en de media. De artiesten - dat zijn coureurs net zo goed als zangers - zitten gedurende langere tijd opgescheept met een legertje journalisten dat elke dag maar weer komt buurten, op jacht naar pakkende quotes. Bij zo’n songfestival duurt het feest een week, een Giro, Vuelta of Tour zorgt ervoor dat renners en pers bijna vier weken met elkaar zitten opgescheept.

Er valt wel eens wat voor, daarvoor zijn we allemaal mensen. Ook een wielertopper wil nog wel eens kribbig reageren wanneer voor de zoveelste keer dezelfde kritische of vervelende vraag wordt gesteld. Ik kan me Tom Dumoulin nog herinneren in de aanloop naar de Tourstart in eigen land, in Utrecht. Keer op keer kreeg hij de vraag of hij in de openingstijdrit het geel ging pakken. Toen ik op een dinsdagmiddag in de Ronde van Zwitserland arriveerde en de vraag nog maar eens stelde omdat het voor mij voor het eerst was, schoot de aankomende ronderenner uit zijn slof. Hij had geen zin meer in dat gelul, was sowieso klaar met alle belangstelling. Dumoulin fietste omdat hij dat leuk vond, niet om domme vragen van journalisten te beantwoorden.

Inmiddels zijn we enkele jaren verder, heeft de onwennige houding van toen plaats gemaakt voor de professionaliteit van een wereldtopper. Nog steeds krijgt hij dag na dag dezelfde vragen. Ga je opnieuw de Giro winnen? Hoe is de vorm? Kun je bergop mee met de besten? Is de tijdrit in de slotweek lang genoeg om het tijdverlies bergop te compenseren? Dumoulin gaat er geroutineerd, af en toe zelfs geamuseerd, mee om. Reageert soms serieus, soms met een kwinkslag. Bespeelt de media. Geeft iedereen een hapklaar brokje mee voor thuis.

Een hoogst enkele keer slaat hij een beurt over. Zoals zaterdagmiddag, na de aankomst op een klim met de klinkende naam Montevergine di Mercogliano. In de stromende regen parkeerde Tom Dumoulin zijn fiets tegen een hek, prutste wat aan zijn helm en zei tegen het groepje Nederlandse wielerjournalisten dat hij die dag geen interviews zou geven. Hij wilde naar de bus, naar het hotel, naar een warme douche.

Even dacht ik terug aan die Ronde van Zwitserland van 2015, twee weken voor de Tourstart in Utrecht. Maar ik besefte meteen dat die vergelijking mank ging. Want dit was de weigering van een gelouterd renner die maar één doel voor ogen heeft: opnieuw hoog scoren in het klassement van een grote ronde. Daarvoor moet alles wijken, ook een praatje met de media in risicovolle omstandigheden. Want een verkoudheid heeft een uitgewoonde renner, rillend in zijn doorweekte truitje, zo te pakken op een kletsnatte bergtop.

Het viel me op dat niemand aandrong. Niemand vroeg door. Niemand riep hem ter verantwoording, niemand had het over de dure plicht van een sportheld om altijd en overal een verhaal paraat te hebben. En terecht. Want alle collega’s hadden begrip voor de weigering op die plek, het “nee” voor die ene keer. Het respect was voelbaar, respect dat hij de loop der jaren bij alle volgers heeft afgedwongen met zijn prestaties en zijn media-optredens.

Misschien is het een idee om zo’n aansteller als Waylon nog eens bij Tom Dumoulin langs te sturen voor een mediatraining. Dan kan hij van een echte topper leren hoe het moet.

Gio Lippens

Voorzitter NSP