De politieke kracht van sport
De ervaren ruziezoeker én president Donald J. Trump heeft maar weer eens een conservenblikje vol maden opengetrokken. Een dag zonder rel of heibel is een dag niet geleefd, luidt zijn variatie op de lachversie die vele levensblije mensen zo aanspreekt.
Na een moddergevecht over eindeloos veel ronden met The Rocketman zijn het nu Amerikaanse sportlieden in NBA en NFL met wie hij over straat rolt. Zonder ook maar een moment na te denken, heeft hij daardoor grote delen van de Amerikaanse sportwereld tegen zich in het harnas gejaagd.
LeBron James, Stephen Curry, het zijn twee publiekslievelingen met wie je als president maar beter geen mot kunt hebben. Volgens James was het altijd een eer om door de man in het Witte Huis te worden uitgenodigd, “until you showed up!”. James nam het zonder mankeren op voor Curry, zijn grote tegenstrever op het basketbalveld.
Om maar te zwijgen van de NFL-spelers die tijdens het volkslied knielen uit protest tegen de behandeling van kleurlingen door agenten in de VS. Sinds enkele dagen is de grizzly los en wordt in Amerika heel wat gediscussieerd over het vermeende ontbreken van vaderlandslievendheid onder bekende sportsterren.
Sport en politiek zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De Olympische Spelen in Berlijn (1936), de boycot van de Spelen in Melbourne na de inval van de Russen in Hongarije (1956), de Black Power-groet van atleten Tommie Smith en John Carlos in Mexico (1968), de Russische en Amerikaanse boycot van de Olympische Spelen in Moskou en Los Angeles, door de jaren heen zijn sportevenementen gebruikt of misbruikt voor politiek gewin.
Wat de situatie in de VS zo anders maakt, is dat Trump in wezen een sportieve burgeroorlog heeft ontketend. Nooit eerder werd door de president binnen de landsgrenzen zo’n ruzie gemaakt over sport en politiek, al zal sporthistoricus Jurryt van de Vooren me hier wel terechtwijzen.
Fans van sporten die in de VS als ‘blank’ worden gezien, zoals honkbal, American Football en NASCAR, worden aangesproken op hun - gebrek aan - patriottisme. Trump heeft zelfs een hashtag in het leven geroepen: #StandForOurAnthem, sta rechtop bij ons volkslied. Wie dat niet doet, is in de ogen van Trump een ‘son of a bitch’.
Die fans worden opgeroepen stelling te nemen tegen sportmensen die op basis van hun vrijheid van meningsuiting knielen bij het volkslied. Trump vond het prachtig dat fans de geknielde spelers van de Dallas Cowboys spelers uitfloten. Spelers die dat doen zijn klootzakken, moeten worden beboet of ontslagen wegens het gebrek respect voor vlag, volkslied en vaderland. Trump schroomde niet de NFl de maat te nemen en in de ruzie te betrekken: ,,NFL attendance and ratings are WAY DOWN. Boring games yes, but many stay away because they love our country. League should back U.S.”
Vraag is nu welk politiek voordeel de Amerikaanse president denkt te behalen met zijn zoveelste schermutseling. In plaats van verbinding te brengen is door zijn toedoen nu ook de Amerikaanse sportwereld hopeloos verdeeld, nadat eerder al de entertainmentindustrie zich grotendeels afkeerde van Trump.
Als het gezegde waar is dat alles in Nederland en Europa tien jaar later gebeurt dan in de VS, dan hebben we hier rond 2027 misschien ook wel zo’n relletje met een rechts-populist aan de macht. Maar het valt voor vaderlandse politici aan te bevelen de binnenlandse politiek niet te betrekken bij het eredivisievoetbal, het schaatsen en het wielrennen. Al valt daar met onze multiculturele samenleving en ons slavernijverleden geen enkele garantie voor te geven.
Gerard den Elt
Algemeen secretaris NSP