Wat is nog exclusief in Mixed Zone?
Het had op deze plek moeten gaan over het afscheid van Wesley Sneijder, afgelopen donderdag in de Johan Cruijff Arena. Een mooi en door de KNVB goed georganiseerd afscheid, met Yolanthe en de familie lekker op de bank op de middenstip van het stadion. Op de tribune en in het getoonde videofilmpje wees iedereen naar zijn voorhoofd, maar dat paste juist goed in de sfeer.
Tuurlijk waren er kleine haperingen, zoals de fotografen die door een overijverige steward werden gehinderd om de ereronde van de recordinternational op de voet te volgen. Gelukkig greep Martiene Bruggink (KNVB) snel in en konden de fotografen verder met hun reportage.
En uiteraard verscheen Sneijder in de Mixed Zone om uitgebreid alle Nederlandse media te woord te staan. Hij grapte met menige vaste volger van Oranje. Geen kwaad woord. Net als trouwens veel internationals bereid waren de schrijvende media en de tien videoteams van FOX tot NH Nieuws te bedienen, zoals bijvoorbeeld debutant Frenkie de Jong deed. Het aantal camera’s leidde wel tot gemopper van schrijvende media, die vonden dat zij erg beknot werden in hun werkzaamheden.
De volgende ochtend viel mijn oog echter op de volgende tweet van collega Justus Dingemanse (Voetbalzone):
Dingemanse noemde ook nog ‘die andere grote krant’ als afnemer van de volgens hem geleende quotes van zijn interview met Memphis Depay. Hij meent dat hij een exclusief interview heeft gehad met de doelpuntenmaker en dat anderen niet zonder bronvermelding de quotes hadden mogen gebruiken.
Willem Vissers (Volkskrant) reageerde meteen op het bericht van Dingemanse:
Navraag bij collega Jaco Kaijen (ANP) leert het volgende: “Er was voor de schrijvende pers amper ruimte om te werken in de Mixed Zone. Alleen vooraan 1,5 meter. Daarnaast een hele batterij camera's. Kort hiervoor had ik samen met collega Jeroen Bijma van NUsport tussen twee camera's in - waarbij we samen ongeveer 50 centimeter ruimte kregen - Matthijs de Ligt geïnterviewd. Dat was al behelpen gezien het gebrek aan ruimte, maar goed.
Toen we terug naar voren liepen, was Memphis al begonnen aan zijn rondje langs de talloze camera's. Omdat hij met twee goals toch - na Sneijder - de man van de wedstrijd was, wilden we uiteraard ook van hem horen hoe hij de avond had beleefd. Samen met collega's van NUsport en Telegraaf heb ik toen even meegeluisterd. Ruimte om daar zelf tussen te dringen was er niet. Aangezien het op dat moment al bijna middernacht was (23.50 uur stond op mijn telefoon), was er geen tijd om te wachten tot Memphis al die camera's voorbij was gegaan en zijn we terug naar de perskamer gegaan.
Niet alleen ik, maar ook NUsport en Telegraaf hebben hier hun eigen stukje (want nee, het was geen enorm uitgeschreven verhaal) van gemaakt. Zoals Willem al schreef: in de mixed-zone is niets exclusief. Je probeert altijd je eigen vragen te stellen, maar soms is daar simpelweg de ruimte (letterlijk en figuurlijk) niet voor.”
Het is een werkwijze die onder schrijvende collega’s niet ongebruikelijk is (zie Vissers), bijvoorbeeld na de aankomst van Dumoulin na een Touretappe, waarbij de renner alleen voor de camera van Han Kock (NOS) verschijnt, die hem als enige vragen stelt terwijl de rest meeluistert. Het zou een zooitje worden als iedereen door elkaar heen zou gaan kakelen, dus is dat voor iedereen een werkbare oplossing. Hetzelfde gebeurt vaak rond politici op het Binnenhof. Je was erbij, je hebt het de politicus of politica (of de renner of voetballer in ons geval) zelf horen zeggen, dus mag je de informatie gebruiken.
In een verzoek om uitleg over de beschuldiging aan het adres van het ANP schrijft Dingemanse: ,,Ons interview is inderdaad letterlijk uitgetypt door iemand die ter plekke zijn recorder erbij houdt en op deze manier verschijnt ons interview eerder bij onze concurrentie dan bij onszelf (uitschrijven is sneller dan monteren). Het betrof in dit geval een 1-op-1 gesprek tussen een speler (Memphis Depay) en een video-journalist (ikzelf).”
Ook zijn chef Stefan Coerts vindt dat Voetbalzone terecht heeft geklaagd. ,,Of het meeluisteren bij een video-interview normale praktijk is durf ik niet te zeggen, maar het lijkt me toch op zijn minst niet zo netjes om vervolgens zonder je aanwezigheid kenbaar te maken te vertrekken en door iemand anders gemaakte content te gebruiken zonder bronvermelding. Dat AD en Telegraaf deze content ontvangen als onderdeel van een ANP-abonnement pleit hen natuurlijk niet vrij. Je blijft zelf verantwoordelijk voor hetgeen je publiceert.”
Dingemanse geeft achteraf wel toe dat Twitter ‘niet het ideale medium was, door het beperkte aantal tekens oogt de boodschap wellicht wat scherp, dus ik ben voornemens discussies als deze daar niet meer te voeren omdat de nuance snel ontbreekt.’
Wel stelt hij dat zijn medium eveneens op de vingers werd getikt ‘wanneer wij ‘meeluisterden’. Volgens Dingemanse wordt met twee maten gemeten door traditionele media in soortgelijke situaties.
In elk geval lijken hier de opvattingen tussen oude en nieuwe media te botsen. Tijd wellicht voor een diepgravende discussie over de (aangepaste?) mores in de Mixed Zone. Op 13 oktober speelt Nederland tegen Duitsland. Wordt dus ongetwijfeld vervolgd. Wel zal er meer ruimte worden geschapen voor schrijvende collega’s en zal dat (een beetje) ten kosten gaan van de camera’s.
GERARD DEN ELT