‘Dit bleef mij altijd al intrigeren’

Als kind al hoorde Peter van der Meeren spannende verhalen over een voetbalwedstrijd in Sneek in 1944, in herinnering gebleven door een razzia van de Duitse bezetters waarbij 21 mannen werden opgepakt.  Op 21 mei, precies 75 jaar na dato, presenteert de sportverslaggever van de Leeuwarder Courant een lijvig boek vol met getuigenissen van die gebeurtenis.

,,Het is wat uit de hand gelopen”, vertelt Peter van der Meeren over zijn zoektocht die in 2015 serieuze vormen aannam. ,,Het is een onderwerp dat mij altijd al intrigeerde, maar waar nauwelijks over geschreven is, terwijl de ooggetuigen en nabestaanden er wel steeds over zijn blijven vertellen.”

Peter van der Meeren (1961), sinds 1979 sportjournalist bij onder meer twee Olympische Spelen, pakte het project in eigen beheer op. ,,Ik zat niet op het keurslijf van een uitgever te wachten. Ik wilde zelf betrokken zijn bij de vormgeving en wat er allemaal bij de uitgave van een boek komt kijken. Het is een project van 50.000 euro geworden, maar ik zal er niet door aan de bedelstaf raken. Er zijn wat fondsen die bijdragen en ik wil er ook niets aan verdienen. Wat er overblijft is voor een herdenkingsplaquette in Sneek en de educatie van jongeren.”

Het boek kwam er terwijl zijn werk bij de krant doorging. ,,Ik heb geen sabbatical opgenomen, wel is mijn stuwmeer aan vrije dagen nu teruggebracht tot een vijvertje. Je kunt zeggen dat ik er de afgelopen jaren een tweede baan bij heb gehad.”

Liefst 480 pagina’s op A4-formaat telt het boek. In 75 hoofdstukken schept Van der Meeren aan de hand van interviews met ooggetuigen, documenten en foto’s een beeld van wat zich op 21 mei 1944 in Sneek heeft afgespeeld.

Het betrof een wedstrijd tussen de selecties van de districten Noord en West. Aan de ene kant speelde Abe Lenstra mee, bij de tegenstander onder anderen Piet Kraak en Kick Smit.

Van der Meeren: ,,Er stond voor 116 interlands op het veld. Er waren 9.000 toeschouwers. De Duitsers grepen die wedstrijd aan voor een razzia. Ze zochten mensen die zich hadden onttrokken aan de Arbeitseinsatz. In de slotfase van de wedstrijd was het hele veld omsingeld en mocht niemand zomaar weg, uitgezonderd spelers, het muziekkorps en terreinmedewerkers. Abe Lenstra heeft zijn spelerskoffertje meegegeven aan iemand die daardoor is kunnen vluchten. Veel anderen hebben zich nog  onder de tribune kunnen verstoppen.”

In 1944 mocht de razzia in de Nederlandse kranten geen aandacht krijgen. ,,In een van de kranten werd nog wel gemeld dat tien minuten voor het einde al veel toeschouwers het sportpark verlieten.  Ook nadat de Tweede Wereldoorlog voorbij was, werd er niet meer over geschreven. Het leven ging door.”

Peter van der Meeren was vooral benieuwd naar het lot van de 21 mannen die destijds werden opgepakt en in de gevangenis van Leeuwarden terecht kwamen. ,,Ieder van die mannen heeft een geschreven portret in het boek gekregen. Een aantal van hen moest aan het werk in Duitse fabrieken. Drie mannen belandden in concentratiekampen. Twee zijn er in Neuengamme overleden aan de gevolgen van het verblijf aldaar.”

Voor het boek deed Van der Meeren een beroep op diverse bronnen, met name  overlijdensadvertenties en artikelen in oude kranten. ,,Ik heb alle 21 mannen kunnen traceren. Ze zijn allemaal overleden, maar ik heb nog wel nabestaanden en nog best veel ooggetuigen kunnen spreken. Ik heb veel te danken gehad aan de kracht van social media. Ik kon daardoor wekelijks een update op Facebook maken. De vele reacties maakten het meer dan interessant om dit project rond te maken.”

Op 21 mei wordt het boek in Sneek gepresenteerd. Dan wordt ook een herdenkingswedstrijd gespeeld tussen een noordelijk en westelijk elftal.

Het boek ’21 man’, kost 24,50 euro en kan via de website www.boek21man.nl worden besteld.

HENK MEES