NSP biedt Iraanse journaliste kijkje achter de schermen

Het 83e congres van de AIPS, de federatie van sportjournalisten wereldwijd, stond vorige week (3-6 februari) in Boedapest bovenal in het teken van sportjournalistiek in al zijn gradaties. Voor elk was er wat wils.

Het interessantste debat was dat tussen de Amerikaanse Donna de Varona, de tweevoudig olympisch zwemkampioene van 1964 in Tokio, die al op 17-jarige leeftijd als topsporter stopte om daarna uit te groeien tot de eerste vrouwelijke olympische televisiecommentator in de Verenigde Staten, de Keniaanse sportjournaliste Evelyn Watta, hun Iraanse collega Zahra Aliee en de Hongaarse proftennisser Tímea Babos.

In het kielzog van De Varona, de 72-jarige veterane die nog altijd rap van de tongriem is gesneden, trok Aliee (32) de meeste aandacht. De Iraanse, derde geworden in de categorie ‘beste achtergrondverhaal’, schreef (en vertelde) over haar bezoek aan het voetbalstadion ‘Azadi’ (wat in Farsi ironisch ‘vrijheid’ betekent). Doorgaans is die plek voor vrouwen verboden terrein, maar voor geaccrediteerde journalistes werd tijdens de finale van de Aziatische versie van de Champions League eenmalig een uitzondering gemaakt.

Gio Lippens en Marco Knippen, namens de NSP aanwezig op het congres, grepen de gelegenheid aan om Aliee uit te nodigen voor een bezoek aan Nederland komend najaar, een invitatie die zij aannam. Een verdere invulling van het programma zal nog worden bekendgemaakt, maar zoals er nu uitziet zal zij in ieder geval sportevenementen in Nederland bezoeken (waaronder een eredivisiewedstrijd van AZ, haar favoriete club omdat Iraans international Alireza Jahanbakhsh er doorbrak), een kijkje achter de schermen krijgen bij Nederlandse mediabedrijven en in gesprek gaan met Tweede-Kamerleden.

Mocht deze primeur aanslaan, dan is het de bedoeling er een jaarlijks vervolg aan te geven, met het telkens uitnodigen van een sportjournaliste uit een land waar door vrouwen bedreven sportjournalistiek nog in de kinderschoenen staat óf in de verdrukking raakt.

Er werden op het AIPS-congres prijzen verdeeld, met twee Nederlandse finalisten in 11 categorieën. Debatten gevoerd over onder meer onderzoekspublicaties. Er was een paneldiscussie met Gianni Infantino, de voorzitter van de wereldvoetbalunie FIFA, en Seb Coe, de voorzitter van de internationale atletiekfederatie World Athletics, gaf een lezing. Er hadden presentaties plaats van bestuurders van sportbonden, organisaties van internationale kampioenschappen en vertegenwoordigers van opkomende sporten. Er was een tussentijdse verkiezing, waarbij voormalig NSP-voorzitter Gio Lippens in het Europese bestuur werd gekozen. En er waren uitstapjes naar de Puskás Aréna, het nationale voetbalstadion waar deze zomer EK-wedstrijden worden verspeeld, en het Hongaarse parlement.

De AIPS Media Awards, met beoordeeld werk van vorig jaar, vormden de aftrap van de driedaagse conferentie. Na een speciale hommage aan de daags ervoor bij een helikopterongeluk overleden Amerikaanse basketbalicoon Kobe Bryant was er een eerbetoon aan de, volgens een elfkoppige jury, beste sportjournalistieke producties. Liefst 1746 bijdragen uit 125 landen waren ingestuurd en vervolgens in drie schiftingen tot een top-3 per categorie teruggebracht, met als inzet geldprijzen van respectievelijk 8000, 3000 en 2000 dollar voor de laureaten.

Op de gala-avond werden niet alleen de podiumklasseringen bekendgemaakt, maar ook de posities 4 tot en met 10. ‘Het niveau was hoog geweest’, benadrukte AIPS-voorzitter Gianni Merlo, ‘waarbij er soms sprake was geweest van een fotofinish.’ Fotograaf Vincent Riemersma, vorig jaar nog winnaar, was finalist in de categorie ‘enkele foto’ en eindigde als 9e. Sport- en onderzoeksjournalist Marco Knippen was tot de laatste tien in de categorie ‘beste column’ doorgedrongen en eindigde pal naast het podium: 4e. NOS Andere Tijden Sport had met ‘Het mysterie van het verdwenen kistje’ de top-30 in de categorie ‘beste documentaire’ gehaald, maar was toen afgevallen.

Dat de verkiezing serieus werd genomen, bleek niet alleen uit het aantal inzendingen maar ook uit de gerenommeerde mediabedrijven waarvoor de prijswinnaars werken. Zoals bijvoorbeeld de BBC, The Guardian, The Boston Globe, Getty Images en La Nación. Voor de eregalerij: https://www.aipsawards.com

Twee prijzen werden vergeven zonder dat daarvoor nominaties waren. De 93-jarige Spanjaard Josė Maria Lorente kreeg de ‘Life in sport-award’, voor zijn inbreng in het in kaart brengen van de AIPS-geschiedenis. De prijs voor beste onderzoeksjournalist ging naar de Braziliaan Jamil Chade, die onder meer het olympische corruptieschandaal rondom de Spelen in Rio de Janeiro in 2016 aan het rollen had gebracht. ,,Veel van mijn collega’s in Brazilië en Zuid-Amerika zijn momenteel het zwijgen opgelegd. De geschiedenis zal ons niet welgevallig zijn als we niet terugvechten. Velen van ons delen dezelfde visie, die eigenlijk simpel is: we zullen niet zonder inkt komen te zitten.”

De volgende ochtend werd Gio Lippens, in de Europese sessie met 17 uit 39 stemmen tot bestuurslid van de AIPS Europa-sectie gekozen. Het is een benoeming voor de duur van een jaar, na het overlijden van de Rus Lev Sossoshik op 71-jarige leeftijd. Voor 2021 staan immers de reguliere bestuursverkiezingen geprogrammeerd. Lippens liet weten zich hard te gaan maken voor de vrijheid van meningsuiting en het bewaken van de journalistieke onafhankelijkheid, in een tijdsgewricht waarin commercialisering van de sport zich steeds nadrukkelijker opwerpt.