Geen vrees voor AI-sportsite zonder vlees en bloed

Een nieuw voetbalseizoen en meteen een nieuw en verrassend geluid. Bij het maken van de eerste nieuwsbrief na de zomerstop – ditmaal zonder de vaardige hand van Henk Mees – zaten we hier op het NSP-kantoor in Den Haag toch even met de handen in het dunne haar.

Gerard den Elt

Want waar haal je snel even een paar nieuwsberichten vandaan? Twee of drie lukt meestal wel, maar een volledige nieuwsbrief – dat is andere koek. De kwestie Steijn/Van Hooijdonk natuurlijk, de beursgang van de mediabelangen van Barcelona, het was wel een beetje sprokkelen allemaal.

Gelukkig viel ons oog dinsdagmiddag op het opmerkelijke nieuws uit de keuken van Mediahuis. Het uitgeefconcern gooit de knuppel in het hoenderhok met de lancering van een nieuw, innovatief AI-platform: Resport.nl. Daarop komen voortaan ANP-berichten vermengd met feiten, weetjes en data verzameld door ChatGPT.

Een platform voor sportnieuws waaraan vooraf geen menselijke ogen, oren en handen meer aan te pas komen. Alleen achteraf worden berichten gecontroleerd en desnoods aangepast, zo lezen we in het persbericht.

Mijn gedachten gingen terug naar een aantal jaar geleden, toen op een feestje bij een ANP-collega in Utrecht een van de gasten voorspelde dat we binnen afzienbare termijn zouden kennismaken met volledig computergestuurde berichtgeving. We lachten er wat smalend om; een computer en kunstmatige intelligentie konden toch nooit de geest van een journalist, zijn of haar nieuwsgevoel, de afwegingen, diens woordenschat en taalkunst, het gebruik van synoniemen, de bijnamen en de bijzondere omstandigheden van een (sport)gebeurtenis overtreffen?

Een paar jaar verder gooien we hele lappen tekst uit Finse kranten en van Mongoolse websites in de digitale wasmachine van Google Translate en kijk eens hoe witgewassen die teksten in het Nederlands opdrogen?

Hetzelfde geldt voor ChatGPT en Google Bard. Laatst wilde ik weten of ik een 1- of 3-fasen groepenkast nodig had en ik hoefde geen installateur te bellen. Bard adviseerde me binnen 30 seconden om een 1-fase te nemen.

En dus wordt ook het sportnieuws deels geautomatiseerd, ofschoon die gebaseerd zijn op ANP-berichten waar gelukkig nog wel mensenhanden en journalistieke afwegingen aan ten grondslag liggen.

Het is makkelijk om op deze plek er schande van te roepen, want elke automatisering gaat immers tenslotte ten koste van werk voor de mens en in dit geval van journalisten. Niet ten onrechte waarschuwde onze oud-voorzitter Marco Knippen bij zijn afscheid in de vorige nieuwsbrief voor het gevaar van eenheidsworst. Wanneer alle media – op basis van kunstmatige intelligentie of gewoon door te knippen en te plakken – op elkaar gaan lijken, dan is het onderscheid zoek.

Toch ben ik niet bevreesd voor de komst van Resport.nl. De simpele huis-, tuin- en keukenberichten en uitslagen worden bijvoorbeeld al jaren door een gerenommeerd en gezaghebbend instituut als Teletekst gebracht. Snel, kort, goed en betrouwbaar. Door mensen, dat wel. Maar het experimentele Resport.nl moet eerst maar eens aantonen eenzelfde graad van betrouwbaarheid en bezoekersaantallen te halen.          

In de tussentijd kan de (sport)journalistiek zich beraden op een reactie op deze innovatie met verhalen, onderwerpen, reportages, interviews met en over mensen van vlees en bloed. Daar kan de kunstmatige intelligentie voorlopig gelukkig nog niet aan tippen. Kom maar door dus met die altijd mooie verhalen uit de sportwereld.

Gerard den Elt
Algemeen secretaris NSP