Henk Stouwdam, John Volkers en Rob Velthuis kijken terug

Golden Oldies

Zet drie senioren in de sportjournalistiek bij elkaar en de herinneringen en anekdotes vliegen voorbij. Eric Roeske trok in de atletiekjournalistiek jarenlang op met Henk Stouwdam, John Volkers en Rob Velthuis. Hij nodigde ze uit en tekende hun ervaringen op.

Door Eric Roeske    

Henk Stouwdam (65), John Volkers (65) en Rob Velthuis (64) zijn decennialang toonaangevende Nederlandse sportverslaggevers (geweest) voor respectievelijk NRC, Volkskrant en Trouw. Alle reden om hen ‘voor het scheiden van de markt’ deze ‘Golden Oldies’ bijeen te roepen voor een terugblik. De mannen hebben geschreven over dertien of veertien Olympische Spelen en zijn al veertig jaar actief als sportjournalist. We kwamen op een denkbeeldig middelpunt tussen Oldebroek, Zaltbommel en Waarland centraal bijeen in Utrecht met een bakje koffie én gebak.

Wie zijn deze nestors van de Nederlandse sportjournalistiek? Henk Stouwdam startte in 1974 bij de Elburger Courant en werd in 1980 sportjournalist voor het Deventer Dagblad. In 2001 stapte hij over naar de NRC. Rob Velthuis begon in 1976 bij het Deventer Dagblad, om in 1978 over te stappen naar het Eindhovens Dagblad en in 1985 naar Trouw. John Volkers ging via het Noordhollands Dagblad naar het ANP en startte in 1988 bij de Volkskrant. De mannen schreven over alle sporten, waaronder ook de Olympische.

John Volkers (foto; Eric Roeske)

Na hun loopbanen in een notendop te hebben doorgenomen trapt John meteen af: ,,In 1985 wilde de Telegraaf mij hebben en bood me het dubbele salaris van het ANP. Nee zeggen was natuurlijk lastig maar het ANP ging een heel eind mee dus bleef ik daar. Dat vond Charles Taylor van Telesport niet leuk.” Opvallend was hoeveel jonge journalisten toentertijd ‘op toernooi’ gingen. ,,Daarmee kwamen we in beeld bij de grote kranten.”

Daarna komt het gesprek al snel op de atletiek. ,,Ik heb het baanrecord op de 60 meter in de Houtrust direct na de opening in 1989 gehad”, roept John. ,,De Atletiekunie hield toen nog een Persatletiekdag. Ik liep 7.9. Een dag later ging Nelli Cooman er meteen overheen.”

Verbazing is er over nieuwe Olympische disciplines. ,,Gaan we echt breakdancen op de Spelen?”, vraagt Henk zich vertwijfeld af. ,,De commercie focust heel veel om aandacht van jongeren te verwerven”, denkt Rob. John heeft zich vooral verbaasd over de desinteresse van bijvoorbeeld de snowboarders. ,,Cheryl Maas liep op de Sierra Nevada om half twaalf in de ochtend al met een halve liter bier. Ze was geblesseerd. En nam het er van. Op een WK. Ze kon nauwelijks nog lopen.”

Hoogtepunten

Hoogtepunten qua sport in hun lange carrière kennen ze volop. Als jong broekie werd ik voor de Brabant Pers begin 1979 naar het WK schaatsen in het Bislett Stadion gestuurd. Eric Heiden won er op indrukwekkende wijze alle vier afstanden. Op de perstribune kregen we van Noorse fans zelfgestookte drank aangereikt. ,,Maar de verspringfinale in 1991 in Tokio tussen Mike Powell en Carl Lewis was het allermooist”, vindt Rob. ,,Wat een magische avond was dat. Lewis sprong met teveel rugwind verder dan het wereldrecord uit 1968 van Bob Beamon. En Powell eroverheen met 8,95 meter.”

,,De Olympische volleybalfinale Nederland - Italië van 1996 in Atlanta”, roept John. ,,In 1994 verloren de Lange Mannen de WK finale van diezelfde Italianen. Eindbaas Ben de Graaf van de Volkskrant vond het niks en riep me tot de orde. Ik was te positief. De rechtzetting kwam in 1996 toen Oranje de vijfde set met 17-15 wist te winnen. Ik ben dronken geworden die nacht, mijn schoenen verloren en blootsvoets thuisgekomen.”

Rob Velthuis (foto; Eric Roeske)

,,Ik was klaar met werken, ging er nog even kijken, kwam binnen, ging op de tribune bij een collega zitten en toen werd die beslissende bal geslagen”, herinnert Rob zich. John vindt de halve finale EK Voetbal tussen Nederland - Duitsland in 1988 ook legendarisch. ,,We mochten in Hamburg de kleedkamer in. Ongekend. Rokende voetballers.”

Voor Henk staat Epke’s gouden medaille van Londen 2012 bovenaan. ,,We stelden niets voor op turngebied. Ik ben voor de NRC turnen gaan volgen. Die gouden plak van Epke Zonderland had je nooit kunnen bedenken. En in 2016 hadden we natuurlijk die turnrel met Yuri van Gelder.” Henk noemt ook andere hoogtepunten. ,,In 1989 maakte ik voor de Persunie mijn debuut in De Tour de France. Het was de Tour van Greg Lemond, die in de afsluitende tijdrit Fignon met zijn triatlonstuur verrassend versloeg. Wat ook bijzonder was dat Lemond voorafgaand aan de Tour door zijn zwager met hagel overhoop werd geschoten. Wat ook mooi was dat je toen nog overal bij kon komen. Jeroen Wielaert was overal lekker snel bij, ik kwam er achteraan sjokken. Ik herinner me ook nog hoe gedesillusioneerd Fignon was. In hetzelfde jaar was Erik Breukink zo sterk, maar hij had een slechte dag in de Pyreneeën. En in 1991 volgde de Intralipid-affaire. Als derde roemt Henk de 100 meter finale in Peking van 2008. ,,De manier waarop Usain Bolt won, met zoveel overmacht.” En tenslotte een voetbalmoment. ,,De hand van God. Van Maradona, 1986 in Mexico. De wedstrijd tegen Engeland, vier jaar na de Falkland-oorlog tussen beide landen…”

Dieptepunten

De interviewer herinnert Rob aan een moment tijdens de WK Atletiek van 2007 in Osaka, toen hij Rutger Smith de grond inschreef na zijn grootspraak vooraf bij het kogelstoten, en genoegen moest nemen met een 4^e plek (jaren later door dopingaffaires alsnog naar brons gepromoveerd). Smith was boos op Rob in de mixed zone en liet dat en plein public ook weten nadat hij die ochtend erna een makkelijke kwalificatie discus wierp (en uiteindelijk zelfs brons). ,,Maar zijn coach Gert Damkat fluisterde me toe dat hij blij was met het stukje”, vertelt Rob met een grote glimlach 13 jaar later. Velthuis noemt zijn benaming van ‘flierefluiter’ over Pieter van den Hoogenband tijdens de WK van 1997 in Sevilla stukken pijnlijker. ,,Dat is mij nog jarenlang nagedragen.”

John herinnert zich 2015 toen hij samen met collega Mark van Driel Sven Kramer interviewde en beschreef dat de schaatser 24 pillen en preparaten per dag slikte. ,,Dat leidde tot een enorme fittie met Kramer, die me een jaar lang heeft lopen zieken.” De impact was gering omdat het artikel van drie pagina’s verscheen op de dag van de aanslagen op de Bataclan.

Henk Stouwdam (foto; Eric Roeske)

Voor Henk staat de zaak Eurlings in zijn geheugen gegrift. ,,Ik heb hem toen niet hard genoeg aangepakt, alhoewel het uiteindelijk wel zijn val heeft ingeleid. Ik heb er slechte weken van gehad, werd afgemaakt op internet, en door onze eigen ombudsman aangepakt. Voor alle duidelijkheid: ik had geen deal met hem afgesloten. Mocht alles vragen. Achteraf een erg pijnlijke ervaring.” Een ander dieptepunt vindt Henk de halve EK-finale voetbal van 2000 in eigen land, waar een dominerend Nederland na een hele serie strafschoppen verloor van Italië. ,,De spelers kwamen niet naar de mixed zone en Frank Rijkaard kondigde op de persconferentie zijn ontslag als bondscoach aan waarvan niemand nog wist. Ik was er behoorlijk klaar mee toen.”

Henk en John vertellen over een IOC-congres in 2013, daar waar Rogge aftrad en ook Willem Alexander er mee ophield. Eurlings trad aan evenals Bach, de voorzitter werd. Beiden hadden het plan opgevat er een week aan vast te plakken om op zoek te gaan naar de roots van Lionel Messi, in Rosario, maar vertelden elkaar er niets over. ,,Uiteindelijk zijn we toch maar samen opgetrokken”, vertelt Henk.

Techniek

Hilarisch wordt het gesprek wanneer de techniek van weleer van stal wordt gehaald. ,,We werkten nog met typemachines, veel later kwam de transitie naar computers en telefoons pas”, vertelt John. ,,Allerbelangrijkste zaak was destijds ‘kan ik verbinding maken’? Je bestelde dan ruimschoots vooraf een telefoonlijn. Werkte met dictafoon en telex, zoals bij de WK schaatsen in Alma Ata. En wedstrijdverslagen voetbal in de rust al doorbellen, dicteren op een bandje.”

De sportjournalisten waren een soort proefkonijnen van de technische dienst. ,,We werden met allerlei apparatuur naar alle uithoeken van de wereld gestuurd, en we moesten maar uitzoeken hoe het werkte, als het al werkte”, vertelt Rob. Er werden natuurlijk ook fouten gemaakt. ,,Ik herinner mij dat er voor de deadline al een stuk moest komen over een wedstrijd van het Nederlands elftal”, vertelt Rob. ,,Vlak voor het einde van de wedstrijd stond Nederland met 2-0 voor maar toch werd het uiteindelijk nog 2-2. Met een verkeerde uitslag in de eerste editie.”

Ook de uitschakeling van Bram Som op de WK 2009 was bijzonder. ,,Hij werd later alsnog toegevoegd aan de finale”, aldus Rob. ,,Maar in de krant was hij uitgeschakeld.” Olympisch goud voor Maarten van der Weijden was een traumatische ervaring voor John.,,Ik ging een stuk schrijven over het Nederlands Sporthotel toen ik hoorde over Maartens zwemsucces. Dat werd één grote hersteloperatie, wat een ramp.” Voor Henk was juist het goud van Sanne Wevers geweldig. ,,Ik was erbij, anderen niet.”

Henk vertelt ook over zijn bezoek in 2011 aan Jamaica, op zoek naar de roots van Usain Bolt. ,,Je komt er al haast stoned aan op dat eiland. Ik sprak Bolt’s lerares, moeder alleen 1 op 1 met Bolt lukte niet. Een chauffeur van een pick-up truck regelde alle afspraken, ook de wedstrijd in het National Stadium. Hij belde me na de Spelen van 2012 nog op, enthousiast als hij was.”