Het trieste verhaal van Hakan Sükür

Het leek me een goed idee om voor deze plek een stukje te tikken over de nog steeds veelbesproken VAR, maar toen moest ik ineens aan Hakan Sükür denken, de topscorer aller tijden van  het Turkse voetbalelftal en voormalig spits van Galatasaray en Internazionale.

Dat kwam doordat ik afgelopen dagen nieuwsberichten las over Enes Kanter, de Turkse topbasketballer die al jaren actief is in de NBA. Kanter en Sükür hebben namelijk naast hun nationaliteit nog iets gemeen: ze zijn beiden geen vrienden van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.

Kanter is uitgesproken anti-Erdogan en daarvan ondervond hij de verregaande gevolgen toen zijn club New York Knicks vorige week naar Londen afreisde om daar een NBA-wedstrijd tegen Washington Wizards te spelen. De basketballer voelde zich zodanig bedreigd dat hij besloot in de VS te blijven. Alleen in dat land was hij zijn leven zeker, zei hij. (https://www.nu.nl/sport-overig/5690654/nba-baas-neemt-zorgen-van-turk-kanter-veiligheid-zeer-serieus.html)

In Londen vreesde Kanter om (op z’n minst) te worden opgepakt en uitgeleverd aan Turkije, dat de steun van Kanter aan de geestelijk leider Fethullah Gülen ziet als het steunen van een terrorist. Gülen wordt door Erdogan immers gezien als het brein achter de mislukte coup van 2016, wat door de geestelijke zelf wordt ontkend.

Kanter durft zich als één van de weinige Turken openlijk tegen Erdogan uit te spreken, niet  in de laatste plaats omdat zijn vader al jaren gevangen zit in Turkije. De basketballer houdt zich niet in: hij noemde de Turkse president in het verleden onder anderen een idioot en een dictator. En dan maakt het voor Erdogan niet uit dat je een sporticoon bent die uitkomt in de beste basketbalcompetitie ter wereld. Of juist wel, want door iemand als Kanter te willen oppakken, laat de president het Turkse volk zien dat niemand onaantastbaar is - behalve hijzelf.

En toen moest ik dus aan Hakan Sükür denken. Ik was hem al bijna vergeten toen ik een dik half jaar in de New York Times (https://www.nytimes.com/2018/05/03/sports/hakan-sukur.html) een uitstekend en aangrijpend interview las met de voormalige ‘Stier van de Bosporus’, een van de meest populaire Turkse sporters ooit.

Ook Sükür woont nu in de VS. Hij runt een broodjeszaak in een Californisch dorpje waar hij vrijwel anoniem door het leven gaat. Noodgedwongen. Want net als Kanter, met wie hij regelmatig contact heeft, kan Sükür vanwege zijn steun aan Gülen niet terug naar Turkije zonder dat hij wordt opgepakt. Ténzij hij openlijk de kant kiest van Erdogan, namens wiens partij Sükür ooit de Turkse politiek in ging. Maar de oud-spits botste met Erdogan en heeft meer op met Gülen.

Sükür weigert te buigen. ,,Er zijn duizenden en duizenden mensen die in dezelfde situatie zitten als ik. Ik zou erg egoïstisch zijn als ik voor mezelf zou kiezen en voor mijn eigen voordelen. Dan zou ik al mijn zelfrespect verliezen.”

De prijs die hij ervoor betaalt is enorm. Een groot deel van zijn familie heeft hij al jaren niet gezien en zal hij misschien wel nooit meer zien. Al zijn Turkse huizen, zaken en bankrekeningen zijn in beslag genomen door de overheid. Ondanks alles probeert Sükür positief te blijven. ,,Het is nu donker, maar op een dag wordt het weer licht. Het donker duurt nooit eeuwig.”  

Wil ik toch nog even terugkomen op de VAR: het trieste verhaal van Hakan Sükür hielp me om de verhitte Hollandse discussies over de hulpscheidsrechter te relativeren. Want als de VAR momenteel het belangrijkste onderwerp van discussie is in de Eredivisie, dan gaat het blijkbaar erg goed met ons voetbal.

DAAN SMINK