Nieuws

Digitale aanmoedigingen in Polen

In welke mate mag publiek worden aangespoord tot aanmoedigingen? Kunnen het scherm en de geluidsboxen in het stadion hiervoor worden ingezet? Hoever mag de invloed van een speaker gaan? De vragen kwamen donderdag 22 september op bij de voetbalinterland Polen – Nederland.

door Henk Mees

Wie lang genoeg voetbal volgt, kan zich wellicht nog herinneren hoe massaal Zweden op het WK van 1958 in eigen land werd opgezweept tot het bereiken van de finale. Een speciale cheerleader gaf de maat aan, tijdens de wedstrijden lopend langs het veld, zwaaiend met de nationale vlag. ‘Heja Sverige!’, ’luidde de yell die in allerlei varianten nog lang nagalmde bij schaatswedstrijden in Scandinavië én Nederland.

De aanmoedigingen tijdens het WK van 1958 werden met name in Duitsland als ‘onsportief’ opgevat, vooral na de halve finale waarin titelverdediger West-Duitsland met 3-1 van Zweden verloor. De woede was zo groot dat Zweedse toeristen het in Duitsland moesten ontgelden en dat in sommige restaurants de populaire ’Schwedenplatte’ van de menukaart werd geschrapt.

Ruim elf jaar later reageerde de inmiddels 90-jarige Georg Kessler – zoon van een Duitse vader – als bondscoach van Oranje even boos nadat Nederland het WK van 1970 was misgelopen door een nederlaag in Polen. Tijdens de beslissende kwalificatiewedstrijd in Chorzow, voor 100.000 toeschouwers, zette de speaker het publiek regelmatig aan tot indringende spreekkoren.

Met spandoeken doen Nederlandse supporters Oranje uitgeleide op Schiphol bij de uitwedstrijd tegen Polen in september 1969. Johan Cruijff en Henk Groot kaarten rustig verder. (Foto: Rob Mieremet / Anefo).

De Nederlandse spelers stoorden zich er niet aan. ,,Ik werd alleen maar geïnspireerd door dat ongelooflijke lawaai van het publiek”, zei Nico Rijnders. Daarentegen wees Georg Kessler op een verbod van de FIFA, volgens hem ingesteld na het WK in Zweden. ,,Dit heb ik nooit eerder meegemaakt. Het is onbegrijpelijk dat dit kon gebeuren. De FIFA heeft dergelijke situaties al in 1958 verboden”, aldus Kessler.

Eenmaal terug in Nederland volgde een ferme protestbrief van de KNVB richting FIFA. In het antwoord meldde de FIFA dat de Russische FIFA-waarnemer Nikolay Latysjev  – scheidsrechter van de WK-finale in 1962 – niets had gerapporteerd over het gedrag van de speaker. Wél signaleerde de rapporteur dat Nederlandse toeschouwers spandoeken met aanmoedigingskreten hadden uitgevouwen…

De zeden zijn in Polen niet veranderd. In het nationaal stadion van Warschau werden de 57.000 toeschouwers tijdens de interland Polen – Nederland (0-2) via het mega-scherm opgeroepen tot eendrachtige aanmoedigingen Met enige regelmaat produceerden de geluidsboxen applaus, dat door het publiek moest worden overgenomen. Het ritme daarvoor werd ondersteund met handgebaren op het grote scherm. Tevens verschenen daarop gedurende vrijwel de gehele wedstrijd aanmoedigingsleuzen die het publiek én de spelers moesten aanspreken.

Strijdkreten waren het waarin soms de Oost-Europese doctrine van weleer doorklonk.

Enkele voorbeelden:

Zaczynamy – Wij beginnen

My chcemy gola – Wij willen een goal

Za branka Polakóv – Wij zijn gevangen voor Polen

Polacy, jestesmy z wami – Poolse mensen, we staan aan jullie kant

Meksykanska fala – De Mexicaanse wave.

Polen mag een hoekschop nemen. Op het scherm in het stadion verschijnt de aanmoedigingskreet ‘Wij willen een goal’. (Foto: Henk Mees)

Gaandeweg de wedstrijd nam de frequentie van de digitale aanmoedigingen af. Ook de technici die de apparatuur in Warschau bedienden, gaven de hoop voortijdig op. Aan het eind volgde nog wel live een snerpend fluitconcert vanaf de tribunes. ,,Begrijpelijk”, zei de Poolse bondscoach na een duel waarin Europees topschutter Robert Lewandowski niet één kans tot een schot op doel was geboden.