De spiegel die Federer ons voorhield

Het was een afscheid zoals een uitzwaaimoment moest zijn. Op de baan was er de strijd, de lach en het gejuich, na afloop waren er de vele tranen, mooie woorden en het applaus. Maar er was ook de hand, de linker van Roger Federer die tijdens de ceremonie de rechter van Rafael Nadal vastpakte terwijl ze beiden huilden - kameraadschap kon niet treffender worden geïllustreerd, een betere boodschap niet afgegeven.

Marco Knippen

Dat Nadal hem in veertig officiële confrontaties 24 keer had verslagen, dat dit tien keer in grandslamverband gebeurde en dat de Spanjaard twee grandslamtitels (22 om twintig) meer veroverde; voor de Zwitser was het geen reden wrok richting zijn kwelgeest te koesteren. Integendeel: de vriendschap won het van de rivaliteit, vandaar ook dat hij aan de zijde van Nadal zijn imposante loopbaan had willen beëindigen.

Meer dan welke tennisser ook liet Federer zien waar sport in de kern om draait: het tonen van respect. Respect naar de tegenstander, eerbied voor de historie én ontzag voor hen die hem de ruimte gaven tot een icoon uit te groeien.

Zijn ouders lieten de jonge Roger vrij in de invulling van zijn sportbeoefening. Druk legden ze hun zoon niet op, wel bewaakten ze zijn welzijn. 

Zijn trainers en coaches, onder wie de Nederlander Sven Groeneveld, lieten Federer lang rijpen. Ondanks vele verliespartijen in de beginjaren, driftbuien en gebrekkige trainingsijver; de aanpak bleef erop gericht hem zelf keuzes te laten maken en daarvoor naar zichzelf verantwoording af te leggen. Zo ontbolsterde een talent, dat inzag dat succes niet zomaar komt aanwaaien. Een gedragsverandering die bovendien na het plotse verongelukken in 2002 van Peter Carter, zijn eerste mentor, werd bestendigd; een jaar later wint Federer op Wimbledon zijn eerste ‘major’, de aftrap van een lange heerschappij waarin hij altijd oog voor anderen blijft houden.

Dan is Federer al enige tijd samen met Mirka Vavrinec, de liefde op het eerste gezicht waarmee hij in 2009 trouwt en twee tweelingen krijgt. Zij zorgt voor een stabiele thuissituatie, gelooft onvoorwaardelijk in hem en maakt het mogelijk dat hij tot op late(re) leeftijd kan blijven doen wat hij het liefste doet: de wereld rondreizen om te tennissen en het publiek te trakteren op zijn balkunsten. 

Federer en zijn entourage hielden de sportwereld zo tot op het laatst, in een tijdsgewricht waarin de discussie over een veilig prestatieklimaat is opgelaaid, een spiegel voor: om te kunnen excelleren, is het niet nodig de menselijke maat los te laten. Bij Federer zorgde die geborgenheid voor zoveel plezier dat hij ‘zou willen dat ik het allemaal nog eens over zou mogen doen’.

Laat het een les (en hoopvol signaal) zijn: zij die pretenderen dat voor (beoogde) roem bij voorbaat een hoge prijs moet worden betaald, hebben het mis.

MARCO KNIPPEN

Voorzitter NSP