Een ingewikkelde paradox

Had Qatar er maar een potje van gemaakt de afgelopen weken. Met haperend openbaar vervoer tussen de stadions, afgewezen accreditatieverzoeken, storend internet in het perscentrum, nergens eten en drinken, fotografen die elkaar moeten bevechten voor een goede plek langs de lijn.

In dat geval hadden we het zeker geweten, dat er he-le-maal niets deugde aan Doha.

Alleen: dat was niet zo. De realiteit voor veel journalisten ter plaatse was dat er qua werkomstandigheden geen beter toernooi voor te stellen was dan dit WK in Qatar, als ik alle verhalen moet geloven. Ik was er zelf niet.

Fabian van der Poll

Om maar wat pluspunten op te noemen: er stonden nergens rijen, er waren genoeg desks, er reden punctuele pendelbussen tussen de stadions, de metrotoestellen waren nieuwer dan nieuw, je kon door de afstand meerdere wedstrijden op één dag bezoeken, overal stond koffie en water klaar, er was een lopend-buffet dat tot twaalf uur nachts geopend was, ze konden tussendoor even fitnessen, alle accreditaties konden via een machine worden geprint en best handig: alle persconferenties vonden plaats onder één dak.

Een ongekende luxe vergeleken met eerdere WK's waar soms meerdere tijdzones moesten worden overbrugd om elders een wedstrijd of persco bij te wonen. ‘Voor media kon het niet beter’, aldus een Qatar-ganger. ‘Het was nog beter georganiseerd dan de Spelen.’

Prettig natuurlijk, maar we wisten natuurlijk ook dat veel van deze faciliteiten – zo niet alles – onder erbarmelijke omstandigheden uit de grond waren gestampt. Door arbeidsmigranten, van wie sommigen in een kist huiswaarts keerden. We weten waarom.

Die paradox heb ik altijd ingewikkeld gevonden. Dat het meest omstreden WK ooit tegelijk ook het best georganiseerde WK ooit kon zijn. Iets waarvan je zou kunnen denken dat het niet hand in hand kan gaan, maar dat kan natuurlijk wel. Vandaar die paradox. Een schijnbare tegenstelling.

Waarom ingewikkeld? Omdat de beroepsgroep onder een vergrootglas lag. Zouden sportjournalisten kritisch te werk gaan? Zouden ze de Emir en zijn paladijnen stevig aan de tand durven voelen? Ik zag de verwijten al van tevoren aankomen. Dat ‘die journalisten daar’ te veel met de wedstrijden bezig zouden zijn. Met tactische kwesties en het wisselbeleid van de bondscoach. En dat ze daarmee natuurlijk volkomen voorbijgingen aan de serieuze zaken die zich achter de schermen in Qatar hebben afgespeeld.

Dat laatste is niet zo, maar feit is wel dat je niet achter elke zin kunt zeggen hoe dramatisch het allemaal is geweest, zoals AD-journalist Sjoerd Mossou van tevoren in de Volkskrant zei. De gulden middenweg leek de oplossing. Maar, vind die maar eens.

John Graat stapte ervoor in de auto. Dankzij een ‘moedige Bengaal en Keniaan’ zoals hij noteerde, belandde hij in een woonkamp voor 30.000 arbeiders buiten Doha, en kon hij in Trouw optekenen hoe die mensen leefden. Een knappe reportage waarmee hij liet zien dat hij niet slechts voor de grillen van Van Gaal naar Qatar was afgereisd, zoals eerder mijn ex-collega's van NRC de achterkant van Qatar ‘hoorbaar’ maakten in hun podcast De Coupe van Qatar. Deze verslaggevers toonden zich moediger dan de KNVB-bestuurders die na één grom van de FIFA hun protest introkken.

Nu zit het WK erop. En terwijl ik dit schrijf – twee dagen nadat een Qatarese sjeik weigerde om de hand van een vrouwelijke scheidsrechter te schudden - hoop ik dat het ongemak zich niet herhaalt op weg naar het WK in 2030. Saoedi-Arabië schijnt een bid voor te bereiden...

FABIAN VAN DER POLL
Bestuurslid NSP