Romantiek

In een documentaire over de huidige bondscoach Ronald Koeman vertelde Jack van Gelder, maandagavond op NPO2, als getuige-deskundige van een nachtelijk avontuur met de voetballer Ronald Koeman. Het was op Euro92 in Zweden, waar het Nederlands elftal als de grote favoriet in de halve finale werd uitgeschakeld.

Tijdens dat EK ging Ronald Koeman een drankje doen met NOS-radioverslaggever Van Gelder. Om half 7 kwam de vrije verdediger, begeleid door stapmaat Van Gelder, terug in zijn hotel. Waar hij werd opgevangen door bondscoach Rinus Michels, van wie Van Gelder in het tv-programma nog een smakelijke stemimitatie ten beste gaf. Dat kun je aan Jack, nu van Ziggo, overlaten. Gabber bij geboorte, komisch talent van nature.

Het ‘stapje’, zoals dat vroeger heette, zal de nacht na een wedstrijd zijn geweest. Na de met 3-1 gewonnen groepswedstrijd tegen Duitsland zo mogelijk. De adrenaline maakt slapen dan toch lange tijd onmogelijk. Maar toch, half 7 in de ochtend uit een doorwaakte nacht terugkeren, als topvoetballer, op het belangrijkste landentoernooi van dat jaar, in het gezelschap van een journalist. Het klinkt haast surrealistisch.

We zullen er geen waardeoordeel op los laten, maar in de huidige tijd kan het niet meer (al had turner Yuri van Gelder dat in 2016 in olympisch Rio niet door). De praktische onmogelijkheid van dat opduiken in het nachtleven was ook een conclusie die in de documentaire Door Andere Ogen passeerde. Elk café dat je betreedt, elke nachtclub waar je denkt onder te duiken, telt bezoekers met een smartphone. Voor je thuis bent, staan de beelden op internet.

Dus het wordt niet meer gedaan. Tenzij de bondscoach, zoals bij het WK voetbal van 2014 in Brazilië, toestemming geeft even de zinnen te verzetten en tot zekere tijd lichte verpozing te zoeken. Maar ook dat kan met al die gelegenheidsfotografen al snel verkeerd geïnterpreteerd worden. Dus beter van niet.

Het is de romantiek van vroeger, toen alles kon. Het was de oogst van de jaren zestig toen iedereen de ketens van keurigheid van zich afwierp. Er waren ook oude gewoonten, waar nooit iemand bij stil stond.

Roken in de kleedkamer was bijvoorbeeld volkomen normaal. Ik heb het gezien na de overwinning van Nederland op Duitsland in 1988, in een kleine cabine in het Volksparkstadion van Hamburg. Peukje tussen de vingers, ergens weggestopt onder de bankjes van de kleedkamer. Niet voor te stellen in topsport, maar toen niet eens zo gek.

Ja, voetballers waren toen ook professioneel, maar verzorgden het lichaam misschien wat minder strak dan tegenwoordig wordt gedaan. Ook een ding om even aan te stippen: Nederland speelde op dat EK van 1992 tegen een elftal met enkele semiprofs, de uiteindelijk winnende Denen. Dat was toen.

Dat spelers in het openbaar niet meer doorzakken, dat weten we inmiddels. Dat journalisten er nu anders in staan, is ook duidelijk. De avond kan laat eindigen, maar de volgende ochtend moeten er al weer updates worden geleverd voor internet of er moet worden opgetreden in ochtendshows die jouw uitgever heeft bedacht. De agenda is nooit leeg. Half 7 thuiskomen, ze doen het niet meer, hoor ik van collega’s die over voetbal schrijven. Spelers meetronen, het zou een journalistieke opdracht kunnen zijn om inside-informatie te verwerven, het gebeurt niet meer. Bondscoach Koeman zou het niet toestaan, denk ik.

Het zal wel saai zijn, gezien vanuit het standpunt van de babyboom-journalisten. Maar enige afstand, in tijd en plaats, tussen onderwerp en journalist, daar is niks mis mee.

JOHN VOLKERS

Vicevoorzitter NSP