‘1 miljoen keer in iemands oor gezeten – dat is best wat’

De podcast De Ballen Verstand van De Twentsche Courant Tubantia knalde dit weekend door de grens van 1 miljoen streams. Joost Dijkgraaf gaf de lezers en luisteraars een kijkje achter de schermen bij de makers, Fardau Wagenaar en Leon ten Voorde. Wat is het geheim? „Houd daar nou eens mee op!”

(Door Joost Dijkgraaf)

Toen Michel Vlap vorige week het trainingsveld in Oostenrijk opliep, wilde hij niks kwijt over een mogelijke transfer naar Rusland, vertelt Leon ten Voorde. „Maar hij fluisterde me wel toe: geweldige podcast gisteren, je had helemaal gelijk over de beste speler van het veld.” De FC Twente-watcher had een dag eerder in De Ballen Verstand gezegd dat – jawel – Vlap op dit moment boven iedereen uitsteekt op het trainingsveld.

Het is tekenend voor De Ballen Verstand. Wat ooit begon als een videorubriekje is inmiddels een wekelijkse podcast die wordt beluisterd door fans, spelers, trainers, beleidsmakers én internetmopperaars. Tienduizenden Tukkers en Achterhoekers luisteren elke maand trouw naar wat de makers zelf noemen: ‘kantinepraat met een beetje inhoud’.

Fardau Wagenaar en Leon ten Voorde vieren het behalen van 1 miljoen streams van hun podcast De Ballen Verstand. Foto Ingrid Sweers.

Van keuken naar studio

Het is maandagochtend: opnamedag. Zoals meestal gebeurt dat bij Fardau Wagenaar thuis in Groenlo. Leon zit al vroeg aan de keukentafel, omdat hij zich vergist heeft in de tijd. Hier, aan deze tafel, begon ooit alles. Met een krakende Tubantia-microfoon aangesloten op een blauwe Samsung-telefoon. De buurvrouw kon zomaar binnenvallen. De hond blafte geregeld mee.

Fardau: „We zijn inmiddels verhuisd naar boven, naar een iets professionelere ruimte. Ik had hier steeds al die spullen staan – microfoons, podcastset, snoeren – en ik was er op een gegeven moment klaar mee. Dus ik heb boven een kamertje vrijgemaakt.” Ze schiet in de lach. „Leon en ik gaan nu elke maandagochtend samen naar boven. Dat klinkt héél fout, hè?”

Leon: „Het is nu iets professioneler, al blijft die rommeligheid eigenlijk gewoon onze kracht. Er zit nul structuur in. De enige rode draad is FC Twente. Verder laat ik me leiden door wat er langskomt. Soms belt iemand tijdens de opname, soms vergeet ik mijn telefoon op stil te zetten. Het is chaotisch, maar het is echt. En dat voelen mensen.”

Praten met piepjes

Voor wie het fenomeen nog niet kent: in De Ballen Verstand nemen Tubantia-verslaggevers Leon (55) en Fardau (49) al zes jaar lang elke week samen het Twentse voetbalnieuws door. Eerst nog als duo-watcher – zij voor Heracles, hij voor FC Twente – maar inmiddels volledig FC Twente-gefocust.

Ze delen hun meningen, ergernissen, frustraties en af en toe zelfs een compliment. En ja, ze vliegen elkaar ook geregeld in de haren. Wie vaker luistert, weet: juist die onderhuidse irritatie is de smeerolie van De Ballen Verstand.

Neem de feestuitzending van deze maandag. Die begint – hoe kan het ook anders – rommelig. Eerst een knal met confetti vanwege de miljoenste stream. Daarna laat Leon een muziekfragment over Moskou horen en besluit spontaan een deuntje mee te zingen. En alsof dat nog niet genoeg is, krijgt hij z’n telefoon vervolgens niet stil.

Meezingen met het muziekje van Leon

Aan het einde sluit Fardau af met: „Bedankt voor het luisteren, al is dit denk ik een van onze mindere uitzendingen.” Leon, verontwaardigd – én live – door de microfoon: „Dat ga je dit seizoen dus echt niet meer doen! Houd daar nou eens mee op. Jij sleept mij elke keer dat moeras in, terwijl ik gewoon in topvorm ben!”

Direct daarna stopt de podcast en roept Leon vrolijk – als elke week: „Wat wordt de kop erboven?” Het is voor de buitenstaander een verwarrend tafereel: dertig seconden eerder was er irritatie, nu is alles weer luchtig. Maar het heeft een geschiedenis, vertelt Fardau, die al sinds de bekerfinale van FC Twente in 2001 intensief samenwerkt met Leon.

Fardau: „Op een dag kun je alles van elkaar hebben. Dan maak je je niet meer druk als iemand geïrriteerd reageert – dan is het gewoon grappig. Vroeger kon dat nog schuren hoor, maar nu kunnen we er binnen een seconde weer om lachen. Ik denk dat we pas echt leuk zijn geworden sinds we dát punt samen bereikt hebben.”

Stem in het oor

De podcast heeft hun werk echt veranderd. De gesprekken verhuisden van de keukentafel naar het oor van de luisteraar – en die lijkt zich meer betrokken te voelen dan de gemiddelde lezer. De krantenverslaggever kreeg tegelijkertijd meer dan ooit een gezicht.

Fardau: „Het gekke is: onze stukken in de krant worden door veel meer mensen gelezen. Maar de reacties? Die komen bijna allemaal op de podcast. Ik ben zelfs weleens herkend aan m’n stem in een winkel. Iemand zei: ‘Jij klinkt als Fardau Wagenaar.’ Dan sta je echt even gek te kijken.”

‘Welke idioot heeft dit gezegd?’

Er kleven ook nadelen aan dat directe kanaal. Fansites schrijven soms hele quotes uit en publiceren die als losse nieuwtjes. Leon: „Soms lees ik iets terug en denk ik: welke idioot heeft dit gezegd? En dan was ik het zelf.” Fardau: „Er zit minder filter op. En soms denk je later: hmm, had ik dat wel moeten zeggen?”

Knippen doen ze desondanks bijna nooit. Fardau: „We hebben één keer iets weggehaald, omdat het te veel uit de wandelgangen kwam. Maar verder is het altijd one take. Geen censuur.”

Uitlaatklep

Voor Leon is de podcast ook een manier om kleine nieuwtjes, observaties en achtergronden kwijt te kunnen over de club die hij al meer dan dertig jaar volgt.

Leon: „Ik vind het gewoon heel leuk om te doen. Je kunt er veel meer in kwijt dan in een artikel. Over bijvoorbeeld Vlap of Pröpper kun je nét wat extra’s zeggen. Dingen die misschien niet stevig genoeg zijn voor een stuk, maar die wél wat zeggen. Het geeft kleur, gevoel, context.”

‘Fan, en terecht’

Terug naar de bovenverdieping, waar de opname erop zit en de confetti opgeruimd kan worden. De mijlpaal van 1 miljoen streams? Best leuk, vindt Fardau. Leon daarentegen...
Leon: „Ik had het eigenlijk al eerder verwacht.” Fardau: „Nou nou, wat een ego weer. Maar goed, het is een mooi getal.” Leon: „1 miljoen keer in iemands oor gezeten – dat is best wat. Al zijn het vaak dezelfde mensen die luisteren. Maar dat maakt het niet minder bijzonder.”

Eén trouwe luisteraar wil Leon graag speciaal noemen. Leon: „Mijn moeder is 82. Elke maandag vraagt ze: is er alweer een nieuwe aflevering?” Fardau: „Is ze ook weleens kritisch?” Leon: „Nee hoor, ze is fan. En terecht.”