Onzekere tijden Britse freelancers

In het Verenigd Koninkrijk laat de overheid de freelancers, de Britse zzp’ers, in de kou staan, stelt Geert Langendorff, in Engeland werkzaam voor diverse Nederlandse media. Uit solidariteit met zijn Britse collega’s is hij lid geworden van de Football Writers Association (FWA).  ,,Zonder vangnet van de overheid wachten mijn collega’s uiterst onzekere tijden”, schrijft Langendorff.

Door Geert Langendorff

Premier Boris Johnson deed het coronavirus nog af als een exotische griep, toen we laat op de avond in de catacomben van Anfield wachtten op spelers van Liverpool. De handen regelmatig wassen, fysiek contact vermijden en niesen in de holte van de elleboog was het enige devies. De pandemie domineerde de gesprekken niet. Dicht op elkaar gepakt bespraken we de blunder van keeper Adrián.

Dankzij een doelpunt en een assist van Georginio Wijnaldum leek Liverpool in de return van de achtste finale in de Champions League met de schrik vrij te komen na een nederlaag in het eerste duel met Atlético Madrid (1-0). Na een verkeerde pass van de vervanger van de geblesseerde Alisson ging het in de verlenging mis. De titelhouder verloor met 2-3, tot grote vreugde van coach Diego Simeone.

De meegereisde Spaanse journalisten maakten evenmin een nerveuze indruk. Uitgelaten verdrongen ze zich in de mixed zone achter een strakgespannen lint om een gunstige positie te bemachtigen. Dat een voorname Madrileense reporter zich vanwege ziekte (corona) had afgemeld, zorgde niet voor ongerustheid. Niemand kon vermoeden dat ze hem nooit meer levend zouden zien.

Toen Diego Costa passeerde, veranderde de sfeer abrupt. De spits hoestte balorig in de gezichten van enkele reporters die verschrikt terugdeinsden. Zijn foute grap bracht iedereen terug op aarde. Virgil van Dijk, hoffelijk als altijd, benadrukte de ernst van de situatie indirect. Zonder het virus bij naam te noemen liet hij merken zich zorgen te maken. ,,Dit was maar een nederlaag", zei hij. ,,Dat doet pijn. Maar er zijn veel belangrijkere dingen in het leven."

De Premier League en de EFL wilden die conclusie nog niet trekken, totdat de realiteit ze daartoe dwong. De Engelse profcompetities werden na positieve testen van Arsenal-trainer Mikel Arteta en Callum Hudson-Odoi stilgelegd. In Londen zag Johnson min of meer gelijktijdig het licht. De knapste koppen van Engeland wezen hem op de escalatie in Italië. Zonder drastisch ingrijpen kon het dodental oplopen tot een half miljoen.

Groot-Brittannië ging stukje bij beetje in 'lockdown'. Bedrijven lieten mensen thuiswerken. Pubs en scholen sloten hun deuren. Het land haalde opgelucht adem, toen minister van Financiën Rishi Sunak een gigantisch noodpakket presenteerde. Alleen freelancers kregen geen hulp van de man met het piekfijne kapsel. Als het meezit, kunnen ze aanspraak maken op een uitkering van maximaal 550 euro in de maand.

De berichten van collega’s klinken niet bemoedigend. De sportafdeling van de BBC in Salford Quays heeft tijdelijke contracten door de versnipperaar gehaald en de diensten van losse krachten tot nader orde van de agenda geschrapt. Opdrachtgevers halen verontschuldigend de schouders op. ,,Al mijn werk is opgedroogd", vertelde een bevriende verslaggever die normaliter alle kwaliteitskranten bedient.

Mijn collega staat niet alleen. Duizenden freelance sportjournalisten in Engeland delen zijn lot. Als The Sports Freelance Collective, waarbij onder meer The Rugby Union Writers' Association en The Cricket Writers' Club zich hebben aangesloten, wordt onder leiding van The Football Writers' Association (FWA) druk op de regering uitgeoefend om de rechten van hun leden te behartigen.

De eisen zijn simpel. De regering moet met een compensatieregeling komen of een basisinkomen introduceren in navolging van Canada en Duitsland. De deadline voor de betaling van inkomstenbelasting moet minimaal met zes maanden worden uitgesteld. Ook moet een nieuwe wet die het freelancers verbiedt om onder de vlag van een persagentschap te opereren worden geschrapt. Veel media huren medewerkers louter via zo'n bureau in.

Het collectief wil ook dat huurders van woningen in de privésector meer lucht krijgen, totdat sport weer met publiek gespeeld mag worden. Waar huizenbezitters van minister Sunak de afdracht van hun hypotheek tijdelijk kunnen bevriezen, mogen zij geen maand missen. Gelijktijdig wordt een oproep gedaan om freelancers recht te geven op ziektegeld (95 pond per week) als ze onverhoopt besmet raken met het virus.

De FWA, één van de meest gerespecteerde journalistenorganisaties, doet meer dan lobbyen alleen. Om hun leden door de barre tijden heen te helpen, worden contacten overal ter wereld aangeboord om opdrachten te verzamelen. De oogst valt in ieders mailbox. De steun is bijzonder warm. Advocaten en mensen met netwerken die tot in Westminster reiken, staan voor eenieder klaar.

Sinds gisteren ben ik zelf lid van de FWA. Uit solidariteit met mijn vakgenoten en vanwege mijn persoonlijke situatie. Ik werk weliswaar hoofdzakelijk voor Nederlandse media, voor eventuele steun ben ik aangewezen op het Verenigd Koninkrijk. Gelukkig schrijf ik over meer onderwerpen dan sport alleen, zodat ik de schade nog enigszins kan beperken. Maar het is prettig om de FWA in mijn hoek te hebben staan.

In hoeverre minister Sunak toegeeft, valt te bezien in een land waar jonge verplegers een beroep moeten doen op voedselbanken. Mijn Engelse collega's houden rekening met het ergste. Zonder vangnet van de overheid wachten hen uiterst onzekere tijden. Meer dan hopen op een snelle herstart van de Premier League kunnen ze niet doen. Wie weet, kom ik ze één dezer dagen tegen als vakkenvuller in de supermarkt, filosoferend over Adrián.