Guido van Gorp, onderzoeksjournalist NOS Sport
‘Soms moet je er doorheen beuken’
In de radio-documentaires die onderzoeksjournalist Guido van Gorp (35) voor NOS Sport maakt, gaat het zelden over gemiste strafschoppen en afgekeurde doelpunten. Het WK voetbal in Qatar inspireerde hem vijf weken achtereen tot bijzondere verhalen in Langs de Lijn, met als afsluiting wat er gebeurde rond de dood van de gereputeerde Amerikaanse journalist Grant Wahl die tijdens Nederland – Argentinië op de perstribune overleed.
door Henk Mees
Guido van Gorp
Guido, wat was er bijzonder aan de dood van Grant Wahl?
,,In zijn overlijden zit het verhaal van dit WK besloten, waarbij vreugde en verdriet bijna hand in hand gaan. Grant Wahl heeft als gearriveerd sportjournalist de serieuze media in de Verenigde Staten ertoe gebracht om over voetbal, vooral ook over vrouwenvoetbal, te gaan schrijven. Hij ging zo ver dat hij zich uit protest tegen het beleid van de FIFA in 2011 kandidaat stelde voor het presidentschap tegen Sepp Blatter. In Qatar meldde hij zich in een regenboogshirt bij een wedstrijd waardoor hem de toegang werd geweigerd. Toen hij op de tribune plotseling overleed, kwamen er meteen complottheorieën naar buiten. Zijn broer twitterde zelfs dat hij was vermoord.”
Hoe ging jij op onderzoek uit?
,,De digitale kanalen bieden veel mogelijkheden, je kunt audio-fragmenten opzoeken, filmpjes op YouTube. Na de dood van Grant Wahl was zijn vrouw die zelf arts is, zo verstandig om meteen om een autopsie in New York te vragen. Dat is op het hoogste diplomatieke podium snel geregeld waarna de feiten vast kwamen te staan en bleek dat hij aan een gescheurde aorta was overleden. Met alles wat er rond zijn dood gebeurde, kon ik het hele verhaal vertellen van wat Grant Wahl betekend heeft.”
Wat heb je verder aan onderwerpen opgepakt rond het WK?
,,Dan kun je denken aan een het politieke spel rond de aanstelling van scheidsrechters, de geheime oefenwedstrijden van Qatar in de zes maanden voor de start van het WK, 26 wedstrijden waarvan niemand wist. Ik heb ook uitgezocht hoe het nu uiteindelijk ging met de Oranje-fans die door de FIFA naar Qatar zijn gelokt. Dat was nieuws van de nieuwsredactie van de NOS. Ik heb daarna uitgezocht waar dat in Qatar toe heeft geleid. Toen bleek dat de organisatie zijn keutel had ingetrokken en dat die fans toch niet hoefden te voldoen aan alle voorwaarden die aanvankelijk waren gesteld.”
Je deed alles op afstand, had je niet beter dit werk ter plekke kunnen doen?
,,Ja, ik had daar best rond willen lopen, dat was in sommige gevallen ook gemakkelijker geweest, maar om praktische redenen kon dat niet. Am de andere kant kun je door juist buiten de WK-bubbel te blijven, met afstand naar de materie kijken. Dat was eigenlijk ook wel fijn. ”
Waar kwam het idee vandaan om het WK op deze manier te volgen?
,,Voor mij was het, juist bij dit toernooi, belangrijk om de verhalen te vertellen die zich buten het veld afspeelden. Achtergronden schetsen, context bieden en kanttekeningen plaatsen bij het beeld dat Qatar ons wilde laten geloven. Ik, maar ook de eindredactie van Langs de Lijn, wilden daar iets aan bijdragen en niet stilzitten. Radio biedt de gelegenheid voor mooie diepgang, daar ben je niet gebonden aan twee minuten op tv. Ideaal voor de wat diepgravende verhalen. Het WK vond ik een mooie aanleiding om iedere zondagmiddag in Langs de Lijn te kunnen komen met een treffend verhaal, dat aansluit bij de actualiteit.”
Hoelang doe je dit werk al, welke onderwerpen moeten we ons kunnen herinneren?
,,Tot 2020 werkte ik voor Nieuwsuur. In 2017 heb ik de ervaringen van wielrenster Petra de Bruin naar buiten gebracht. Een heftig verhaal was dat, net in een periode dat Me Too om de hoek kwam kijken. Daar waren mensen uit de wielertop bij betrokken, dat heeft veel te weeg gebracht. Mede naar aanleiding daarvan is toen de Commissie De Vries ingesteld, die met aanbevelingen is gekomen om seksuele intimidatie aan te pakken.
En verder?
,,Er zijn een hoop zaken geweest. De dopingaffaire van Badr Hari, de schildkliermedicatie in het schaatsen, samen met Marco Knippen deed ik dat. Maar het onderwerp dat recent het meest op de kaart is gekomen, is denk ik toch wel de podcast ‘Gefixt’ over matchfixing in de Nederlandse sport. Dat heeft ook veel jongeren geconfronteerd met de gevaren.”
Ben je bij je onderzoeken vaak op tegenwerking bij bonden gestuit?
,,Echte tegenwerking? Nee. Het is soms wel lastig geweest om zaken uit te diepen. In de sport is dat misschien wel meer het geval dan elders, ook omdat de openbaarheid van bestuur niet van toepassing is op sportbonden en veel organisaties niet transparant zijn. Soms, moet je er echt doorheen beuken. Dat houdt dit werk ook spannend en interessant.”
