Eeuwfeest AIPS, organisatie is meer nodig dan ooit
We zijn met zijn allen jarig, gefeliciteerd! Op 2 juli 1924 werd in de olympische boksring in Parijs de Association Internationale de la Presse Sportive opgericht, kortweg bekend als AIPS. De wereldfederatie van sportjournalisten bestaat derhalve 100 jaar. De foto’s van de oprichtingsbijeenkomst uit die tijd zijn fameus, als je van het mannelijk geslacht bent tenminste. De oprichters Torsten Tegner (Zweden), Victor Boin (België), Ondřej Sekora (Tsjechoslowakije) en de Fransen Henry Pozzi en Frantz Reichel worden geflankeerd door een vrouw die – hoe rolbevestigend – de vergadering notuleert. En ook op het eerste congres een dag later > alleen maar mannen. Een Nederlander, omschreven als Th. Lesturgeon, werd tijdens dat congres benoemd tot penningmeester.
De oprichtingsvergadering van de AIPS in 1924, in de olympische boksring.
Vele internationaal werkende collega’s dragen een kaartje van de AIPS op zak, maar zal het verder worst zijn wat de AIPS allemaal doet. Als de accreditatie maar geregeld wordt. Die houding is begrijpelijk; dat gold lange tijd ook voor ondergetekende in zijn verslaggeversjaren voor AD Sportwereld. En ik zie het ook aan de belangstelling voor berichten op de website en de Facebookpagina (Mixed Zone) van de NSP. De berichten over en mededelingen van de AIPS scoren doorgaans niet hoog, het nieuws gaat over de hoofden van veel sportjournalisten heen.
Mijn eerste AIPS-congres in 2014 in Sotsji bevestigde aanvankelijk het beeld dat de buitenwacht van de sportkoepel heeft. Voor veel congresgangers afkomstig van alle werelddelen was zo’n bijeenkomst een gezellig uitje naar een mondaine bestemming en een weerzien met collega’s. Sommigen vonden het zwembad of de nabijgelegen stad interessanter dan congresdeelname.
Maar: er is een duidelijke kentering zichtbaar en merkbaar. Onder aanvoering van AIPS-president Gianni Merlo, een strijdbare Italiaan en voormalig atletiekverslaggever van La Gazzetta dello Sport, groeit het besef dat de sportjournalistiek zowel nationaal als internationaal zijn rol en positie moet bevechten. Sportkoepels, sportbonden, clubs en organisatoren vermarkten steeds vaker de rechten en de onafhankelijke, niet-betalende media komen steeds meer op afstand te staan. Atleten, clubs en spelers communiceren meer en meer rechtstreeks met hun achterban en hun volgers, daarmee de (geschreven) media links en rechts passerend.
Het eerste AIPS-congres op 3 juli 1924 in Parijs,
Dat veranderende speelveld vraagt om een herpositionering van de media. We moeten ons verzetten tegen het modeverschijnsel dat bonden, clubs, atleten en spelers alleen nog maar zenden en niet meer willen ontvangen, waardoor ze kritische vragen namens het grote publiek uit de weg denken te gaan. We moeten voorkomen dat kunstmatige intelligentie onze taken en plichten als sportjournalisten gaat overnemen. We moeten verhinderen dat de camera’s wegpennen als het op de tribune mis gaat met bier, vuurwerk of vechtpartijen of als het veld wordt bestormd.
Dat kan vanzelfsprekend alleen wanneer media en hun vertegenwoordigers krachtig en zelfbewust hun zaak bepleiten bij het IOC, bij de FIFA en UEFA, bij de andere sportkoepels en ga zo maar door. Een goed voorbeeld is het recente protest tegen onvolkomenheden in de organisatie van EURO 2024. De UEFA heeft naar de werkgroep van AIPS Europa geluisterd en sommige zaken aangepast en op andere gebieden ons de hand gereikt om dat over vier jaar beter te doen. Dat is winst.
Gianni Merlo noemt die aanpak een blauwdruk voor de wijze waarop de AIPS namens de sportjournalisten zich ook op andere continenten en in andere sporten moeten manifesteren als een krachtige belangenbehartiger voor de vrije en onafhankelijke media. In die zin is een internationale krachtenbundeling via de AIPS meer noodzakelijk dan ook. Daar is een krachtige tegenspeler voor nodig. Zodat ook in 2124 het tweede eeuwfeest kan worden gevierd door sportjournalisten die ook dan vrijheid en onafhankelijk hun werk kunnen doen.
Gerard den Elt, algemeen secretaris NSP