‘Waar bemoei je je mee?

De vraag in de kop krijg ik de afgelopen weken regelmatig. Waar bemoeit de NSP zich mee? Afgelopen weekeinde nog, in een verhit gesprek over de inzet van een ons onbekende stagiair bij een training van het Nederlands elftal. Zijn foto’s verschenen onder naam op de website van een fotopersbureau. Afkomstig van student fotografie die meteen een topklus scoort.

De aangesprokene vond en vindt dat hij als directeur van het fotopersbureau zelf wel kan bepalen wie hij waar en wanneer inzet, ‘daar heeft hij de NSP niet voor nodig’. En bovendien – de KNVB vond het toch goed? Ik heb hem uitgelegd dat de stagiair perfect het vak kan leren bij bijvoorbeeld Barendrecht-Quick Boys, maar dat het Nederlands elftal toch echt voorbehouden is aan de ervaren NSP-kaarthouders.

Gerard den Elt (Foto Marcel Krijger)

De betrokkene verwees naar andere voorbeelden waarbij stagiairs van andere fotografen en bureaus waren ingezet – om maar aan te geven dat hij niet de enige was. Dat blijkt in één geval een incident te zijn geweest, waarbij de fotograaf geen foto’s online van de stagiair in de productie heeft gebruikt. Het was een leeropdracht. In het tweede geval gaat het om een NSP-kaarthouder, in opleiding bij een prijswinnende fotograaf die graag zijn kennis en kunde vol overgave deelt met een talentvolle fotografe. Het resultaat ziet de lezer elders op dit medium. Een stage afgesproken in goed onderling overleg met de NSP, zoals het hoort.

Tja, waar bemoeit de NSP zich mee? Door ervoor te zorgen dat clubs, bonden en evenementenorganisatoren erop kunnen vertrouwen dat de fotografen in kwestie NSP-kaarthouder zijn en voldoen aan de minimumeisen die aan hen worden gesteld. Dat betekent dus dat iemand er – althans geheel of gedeeltelijk – er zijn beroep van heeft gemaakt.

Ik heb al vaker gemeld dat we wekelijks drie tot vier verzoeken ontvangen van aankomende fotografen die een NSP-kaart aanvragen ‘om zich verder te kunnen ontwikkelen’. Vaak zijn ze bereid gratis foto’s te leveren aan ons en aan de clubs. Dan weten Marianne Verzijl en ondergetekende meteen wat voor vlees we in de kuip hebben. En ja, het is niet makkelijk om binnen te komen. Dat is ook precies de bedoeling.

Om die reden houden we de deur voor nieuwe fotografen zo goed mogelijk gesloten, ook al beseffen we dat vers bloed in een vergrijzende wereld noodzakelijk is. Dan is het uiteraard niet de bedoeling dat zorgvuldig gevoerde beleid naar eigen inzicht te gaan doorkruisen met de inzet van stagiairs – zeker niet zonder overleg met de NSP.

Tja, waar bemoeit de NSP zich mee? Die vraag kreeg ik deze week eveneens in de kwestie rondom Pictoright en de niet uitbetaalde vergoeding aan fotografen. Dat is toch geen taak van de NSP, vond de vragensteller. De NSP is immers een poortwachter, een zeef die kaf van koren moet scheiden en verder alleen maar service verleent aan de kaarthouders.

Ook in dit geval heb ik uitgelegd dat veel fotografen niet wisten hoe zij hun recht op hun auteursrechten konden halen. De vergoedingen waren immers al volledig uitbetaald aan hun opdrachtgever en verder moesten ze het maar uitzoeken. De fotografen, bang voor het verlies van de schaarse opdrachten, durfden in veel gevallen hun opdrachtgever niet aan te spreken.

En dus is de NSP voor deze groep in de bres gesprongen bij Pictoright. Deze instantie, die jaarlijks miljoenen uitkeert aan auteursrechten, was aanvankelijk moeilijk in beweging te krijgen. Maar nu, na een gesprek en kritische columns onzerzijds, wordt sinds het voorjaar eindelijk onderzoek gedaan naar de vraag waarom de fotografen de voor hen bedoelde auteursrechtenvergoeding (nog) niet hebben ontvangen.

Er zijn inmiddels gesprekken gevoerd met diverse fotografen, er zijn dossiers aangeleverd en er zijn controles uitgevoerd.

Enkele fotografen zijn bang dat de zaak met een sisser zal aflopen en dat zij naar hun geld kunnen fluiten. Ik denk dat die vrees ongegrond is. Pictoright heeft tot taak erop toe te zien dat de uitgekeerde auteursrechten terecht komen bij de (beeld)makers. Die zorgplicht dient te allen tijde te worden nageleefd en de NSP zal Pictoright daar aan houden.

En waar de NSP zich nog meer mee bemoeit? In Europees en nationaal verband met de aanpak van vuurwerk in de stadions, met een eerlijke verdeling van de accreditaties bij interlands, bij vooraanstaande atletiekwedstrijden, wedstrijden in eredivisie en KeukenKampioen Divisie, Olympische Spelen en nog tal van evenementen en kampioenschappen. Dat doen we samen met de beste bedoelingen voor zowel het individu als de beroepsgroep als geheel, gesteund en ondersteund door een bestuur met een brede vertegenwoordiging in de media.

GERARD DEN ELT, algemeen secretaris NSP