25 jaar Pro Shots: 'Sportfotografie is nog steeds een vak'

Pro Shots viert dit jaar het 25-jarig bestaan. Stanley Gontha richtte het fotobureau voor sport, nieuws en entertainment op in 2000 en zette daarmee destijds de fotowereld op haar kop. In de rubriek In The Spo®tlight kijkt de 64-jarige fotograaf terug en vooruit.

Een kwart eeuw Pro Shots, had je dat in 2000 met een vernieuwende werkwijze durven denken? Jouw collega’s zaten er niet op te wachten, toch?

- “Nee, niet bepaald. Ik was een freelancer, een éénpitter zeg maar die het woord beeldbank uit alle hoeken en gaten hoorde galmen. Mijn CD-roms met ingescande foto’s voor tijdschriften werden niet meer eens geopend. Het was al oud voordat het nog werd gebruikt. Als pure liefhebber van de voetbalsport wilde ik wel graag aan het werk blijven, dat kon alleen maar door zelf ook een beeldbank te beginnen. Met anderen weliswaar, maar toch. Thuis werd het niet gewaardeerd. Ik had nog steeds een aardige klantenbestand en die inkomsten ging ik plotseling delen met anderen. Toen heb ik maar de metafoor eruit gegooid, van één stap terug en twee vooruit.”

Stanley Gontha aan het werk.

Wat is in die 25 jaar jouw persoonlijke hoogtepunt geweest en kun je ook jouw dieptepunt benoemen?

- “Ik had nooit verwacht om het account Voetbal International terug te krijgen in 2019. In een vroeg stadium wist ik al wie de nieuwe eigenaar zou worden en daar had ik goede contacten. Maar dat ze op de VI-redactie open stonden voor een terugkeer na bijna 10 jaar met VI Images te hebben gewerkt, heeft mij verrast. Maar goed ik heb op alle niveaus bij VI mijn huiswerk goed gedaan. We praten wel over bijna twee jaar lobbyen heh, dat is niet een mailtje met beste relatie bla bla bla.

Een dieptepunt is het demoniseren van Pro Shots als een stelletje cowboys die maar wat doen. Dat is natuurlijk een stuk minder geworden, maar bepaalde types in de mediawereld zijn niet in staat hun oorspronkelijke scepsis te laten varen. En ik bedoel niet fotografen hoor, daar zie ik juist veel respect tegenwoordig. Maar mensen met een aangeboren cynische inslag, hebben vaak de neiging de dingen te zien zoals ze het willen zien.”

Je verkocht Pro Shots in 2019 aan DPG Media en had waarschijnlijk vervolgens ergens aan een stil strand in Spanje kunnen gaan liggen. Wat drijft jou nog, anno 2025?

- “Ik vrees de dag dat ik geen voetbal meer kan of mag fotograferen. Het is ongelooflijk mooi om voetbalhistorie met je camera te mogen vastleggen. Met 16 eindtoernooien, en 30 Europese finales ben ik toch een soort van geschiedschrijver geworden. Het is zeer dankbaar dat je werk voor eeuwig beklijft in goed oud Nederlands. Ik moet er ook niet aan denken als ik na mijn pensioen opeens tegen Pro Shots moet concurreren omdat DPG Media zegt, het is mooi geweest zo, ook als freelancer. Dan stop ik liever helemaal.”

Je denkt voortdurend mee over het verbeteren van werkomstandigheden voor sportfotografen langs de lijn(en). Wat moet er in jouw ogen qua fotoposities en dergelijke veranderen?

- “Oh man, ik ben blij met deze vraag, haha. Het is onacceptabel dat we anno 2025 in veel stadions nog geen goed werkend internet hebben. Nee, ik hoef echt niet overal een LAN-kabel ergens in te kunnen steken. Maar op zich goed werkende Wifi van hoek tot hoek, zonder dat er 50 duizend mensen met je meesurfen, zou wel fijn zijn. Ander punt, het zou goed zijn als clubs hun stewards beter opleiden. We komen dikwijls sneue types in gele hesjes tegen die je vertellen wat je vooral NIET mag doen, terwijl op dezelfde plek een week later een zeer behulpzame andere steward je vriendelijk de weg wijst. Willekeur dus. Als ik alle verhalen in een boekvorm uitgeef, zou dat zo maar een bestseller kunnen worden.”

De inkomsten en tarieven voor sportfotografen zijn niet bepaald florissant en er lijkt geen verbetering in zicht, mede door de levering aan en concentratie van internationale fotopersbureaus. Hoe zie jij de toekomst van de sportfotografie?

De vader van Abdelhak Nour, gefotografeerd door Stanley Gontha en de meest memorabele uit zijn collectie. Had destijds natuurlijk de Zilveren Camera moeten winnen. "Het is de enige foto die ik aan mensen in woorden uitleg zonder hem te hoeven laten zien.”

- “Sport en met name voetbalfotografie is een commodity item geworden, net als olie en graan om maar wat te noemen. Er is genoeg aanbod en dat is voor de prijs niet goed. Kan je dat reguleren ? Denk het niet. Zo lang ik collega’s hoor praten over 40 beelden per seconde maar niet weten dat Jadiel Pereira da Gama van PEC Zwolle met zijn 15 jaar de jongste debutant in de Eredivisie is, denk ik, prima jongen jij snapt er geen kloten van. Sportfotografie is nog steeds een vak.”

Tot slot: als je er dan toch één foto van jouw hand in 25 jaar Pro Shots zou moeten uitpikken, welke zou dat dan zijn en waarom?

- “Dan kom ik toch terug op de foto van de vader van Abdelhak Nouri. Gemaakt in 2017 een paar dagen nadat bekend werd dat zijn zoon nooit meer zou terugkeren in de oude staat. Vader Nouri door het panoramadak van zijn witte Mercedes met zijn armen ten hemel gericht tussen duizenden mensen voor zijn woning in Amsterdam West. Het is de enige foto die ik aan mensen in woorden uitleg zonder hem te hoeven laten zien.”