‘450 sportmensen en 80 journalisten gedood’

Met ijzige kalmte vertelt Oleksandr Glyvynsky over zijn mediacollega’s aan het Oekraïense front. De 150 aanwezigen in de congreshal in het Atzavara Hotel in het Spaanse zijn muisstil. Glyvynsky, voorzitter van de vereniging van sportjournalisten in het belaagde land, is  verheugd te kunnen melden dat sportjournalist Vladyslav Dunaienko is teruggekeerd van het front en binnenkort aan de slag gaat als woordvoerder van het Oekraïense ministerie van Defensie. “Hij heeft heel veel geluk gehad!”

Waarom heeft Dunaienko geluk gehad?

“Omdat hij twee jaar als hospik aan de frontlijn heeft overleefd. Veel journalisten zijn niet zo gelukkig geweest. Bijna 80 journalisten en medewerkers van de omroepen zijn de afgelopen jaren gedood tijdens de oorlog met Rusland, ook uit andere landen trouwens. Maar Dunaienko en ook Dimitri Lazutkin, een sportcommentator, krijgen na twee jaar aan het front nu een andere rol. Zij blijven actief in het Oekraïense leger, maar nu als woordvoerders.”

Oleksandr Glyvynsky, voorzitter van de Oekraïense sportjournalisten.

Wat is de huidige situatie in de wereld van sport- en sportjournalistiek in Oekraïne?

“Beelden en foto’s zeggen eigenlijk alles. Op deze foto zie je twee judoka’s die in een kapotgeschoten sporthal aan het trainen zijn. Dat is de dagelijkse realiteit, veel sportmensen kunnen niet meer in Oekraïne trainen omdat hun voorzieningen zijn vernietigd. Er zijn meer dan honderd sportvoorzieningen verwoest en nog eens vijfhonderd zwaar beschadigd.  Onze atleten moeten uitwijken naar het buitenland, maar dat is lastig omdat een deel ook geregistreerd staat als dienstplichtig. Daarvoor moet je speciale toestemming hebben om het land te verlaten. Maar het is zelfs gevaarlijk om gewoon een balletje te trappen. Zo kwam de vijftienjarige Ilya Perezhogin om het leven toen er een Russisch projectiel op het voetbalveld ontplofte. Er zijn de afgelopen jaren 450 sportmensen gedood. We hebben nog 45 dagen te gaan tot aan EURO2024, nog 87 dagen tot aan de Spelen in Parijs, maar wij zitten al 797 dagen in een oorlog op alle fronten.”

Enkele van de omgekomen sportmensen tijdens de oorlog met Rusland.

Blijven sportjournalisten gewoon doorgaan met hun werk ondanks de gevaren?

“We doen dat zo goed en zo kwaad als het kan. We zenden nog steeds bijna alle competities uit, alle belangrijke evenementen in de sport. En we zenden via de publieke televisie ook de Olympische Spelen uit. We hebben twaalf grote websites die de hele sportwereld in kaart brengen. En natuurlijk zijn Oekraïense sportjournalisten geaccrediteerd voor de Olympische Spelen. Ook dat vormt wel een probleem. Want alle mannen zullen eerst toestemming moeten krijgen om naar Frankrijk te reizen. Wie als sportjournalist Oekraïne tijdelijk wilt verlaten, moet een verzoek sturen naar ons ministerie van Cultuur en Informatiebeleid.”

Wat vind je van de voorwaarden waaronder de Russen mogen deelnemen aan de Olympische Spelen?

“Het IOC wil de atleten uit Rusland en Wit-Rusland toestaan om onder neutrale vlag aan de Spelen deel te nemen, mits zij hun regeringen niet openlijk steunen. Maar wij beschikken over bewijzen dat meer dan 900 atleten uit die landen dat wel doen. Schakers, worstelaars, veel wintersporters ook, hebben via de media of hun eigen sociale media steun aan hun regeringen betoond. Daarvan hebben we de bewijzen verzameld en die zullen we uiteraard in handen stellen van het IOC. Het moet overigens gezegd dat er ook enkelen zijn die neutraal zijn gebleven.”

Heb je nog een boodschap?

“Ja, dat deze oorlog geen politieke oorlog is, maar een échte oorlog die iedereen raakt. In onze steden en dorpen zijn de bewoners elke dag en elke nacht bevreesd dat zij het volgende etmaal niet zullen halen. En in de tussentijd kunnen Russische atleten zich bijvoorbeeld zonder enige dreiging voorbereiden op de Olympische Spelen en op andere evenementen. Dat is niet fair en alleen al daarom zouden Russische atleten geweerd moeten worden. Als er enige rol is weggelegd voor de sport, dan is mijn boodschap dat sportieve ontmoetingen het bewijs zouden moeten zijn dat er geen plaats is voor oorlog in ons leven.”

Ter aanvulling:

Het Oekraïens Olympisch Comité heeft zijn atleten opgeroepen in Parijs geen enkel contact te hebben met hun Russische en Wit-Russische tegenstanders. Eerder dreigde Oekraïne de Spelen te boycotten wegens het besluit van het IOC om Russen en Wit-Russen die de invasie van Oekraïne niet openlijk steunen en niet verbonden zijn aan het leger, als neutrale deelnemers toe te laten.

Het Oekraïense Comité heeft aanbevelingen gepubliceerd waarin atleten wordt opgeroepen geen contact te onderhouden met “vertegenwoordigers van de agressorstaten”. Oekraïense atleten mogen ook niet deelnemen aan discussies met Olympiërs uit Rusland en Wit-Rusland op sociale media. Bij medailleceremonies moeten Oekraïners afstand te houden tot Russen of Wit-Russen. Ook gezamenlijke persconferenties en interviews worden ontraden.