Sportlezersmarkt blijft stabiel in Japan

Zonder corona-uitbraak hadden de schappen in de Japanse boekwinkels nu uitgepuild met speciale olympische uitgaven. De Japanse media hopen nu hun boeken en tijdschriften te kunnen actualiseren als de Zomerspelen in Tokyo volgend jaar vanaf 23 juli wél door mogen gaan. Hans Vos rapporteert over de corona-gevolgen voor de sportmedia in Japan.  

Door Hans Vos

Het uitstel ten gevolge van de coronapandemie heeft uiteraard gevolgen voor de (schrijvende) sportjournalistiek in het organiserende land. En daar komt nog eens bij dat de drie populairste Japanse (kijk)sporten, honkbal, voetbal en sumo-worstelen, al maandenlang stilliggen.

Ook voor mijn Japanse werkgever, het tweewekelijkse voetbalmagazine World Soccer Digest, is 2020 een lastig jaar. Het blad richt zich op de grootste Europese competities, waaronder de eredivisie, de competities van Brazilië en Argentinië en het landenvoetbal.

De uitgave-frequentie is intact gebleven sinds voetbal van de internationale sportkalender verdween. World Soccer Digest is een van de beste verkochte sporttijdschriften in Japan, nog steeds. De uitgeverij, Nippon Sports Kikaku Publishing Inc., kan een stootje hebben. Die maakt eveneens een op het Japanse voetbal gericht blad en daarnaast drie glossy’s over honkbal, tennis en basketbal. De lezersmarkt in Japan is veel stabieler dan in Nederland. Dat is een voordeel in de coronacrisis.

Doordat achtergrondverhalen en analyses de hoofdmoot vormen, heeft het stilvallen van competities geen vervelende journalistieke consequenties. Er wordt wat vaker teruggegrepen naar ‘ historische’ thema’s. Aanvullende inkomsten voor World Soccer Digest vervallen echter wel. De afgelasting van Euro 2020 betekent dat drie extra bewaarnummers (een met alle selecties en tactische opties, een met voorverhalen en interviews en een met alle hoogte- en dieptepunten en nabeschouwingen) komen te vervallen.

Nergens ter wereld worden zoveel sportbladen uitgegeven als in Japan. Het tijdige uitstel van Tokyo 2020 gaf producenten de gelegenheid om op de ontstane situatie in te spelen. De persen draaiden immers nog niet. De inhoud kan over een jaar, mits de Zomerspelen in 2021 doorgang vinden, worden geactualiseerd.

-

Geluk bij een ongeluk was het Japanse succes bij de Winterspelen in PyeongChang in 2018. Het individuele goud van Yuzuru Hanyu (kunstschaatsen), Nao Kodaira en Nana Takagi (langebaanschaatsen) mondde uit in een enorme vraag naar specials over deze helden. Herdruk op herdruk volgde.

Traditiegetrouw ruimen Japanse sportkranten veel plaats in voor entertainment. Het ontbreken van actuele sportberichtgeving wordt gecompenseerd door een toename van showbizzverhalen. Dat lukt natuurlijk niet dagelijks. Zo moest de stadseditie van sportkrant Daily in Osaka onlangs een ludieke noodmaatregel nemen. Op de prominentste plek stond een kruiswoordpuzzel met vragen over Hanshin Tigers, de professionele honkbalploeg uit deze metropool.

Sportkranten hebben veel baat bij het doorgaan van de paardenraces. Publiek wordt op de Japanse drafbanen weliswaar niet toegelaten, het gokken op de wedstrijden gaat ouderwets door. Zowel in speciale centra (met inachtneming van de twee-meter-afstand-regel) als online. En bij gebrek aan andere live-sport is het aantal volgers van de paardenraces de laatste maanden flink toegenomen. De sportkranten hebben daardoor amper losse-verkoopverlies.

Dat is maar goed ook. Uitgevers kunnen bij omzetdalingen niet rekenen op steunmaatregelen van de Japanse overheid. Voor freelancers zijn er onder zeer strikte voorwaarden mogelijkheden om hun verlies aan opdrachten vergoed te krijgen, maar de regeling is niet te vergelijken met het royalere Nederlandse steunpakket.

Opvallend genoeg zijn er nog geen afspraken gemaakt tussen de J-League en de voetbaljournalistiek over een herstart van de professionele competitie, met of zonder publiek. Onduidelijk is bijvoorbeeld of er dan contact mogelijk zal zijn tussen trainers, spelers en mediavertegenwoordigers in mixed-zones. In het professionele honkbal en sumo geldt dezelfde onduidelijkheid. Dat heeft alles te maken met het ontbreken van een servicebureau als de NSP in Japan.

Hans Vos (61) schrijft sinds 1999 voor Japanse voetbalbladen over de eredivisie en Oranje. Vanaf 2008 exclusief voor World Soccer Digest. Van 1979 tot 2006 werkte hij fulltime op de sportredactie van de Amersfoortse Courant (Utrechts Nieuwsblad). Hij versloeg voor de persbureaus Persunie en GPD 15 jaar lang (inter)nationale zwemtoernooien, waaronder de Olympische Spelen in Sydney in 2000. Hij is sinds 1982 getrouwd met een Japanse en komt zeer regelmatig in Japan.