Theo Reitsma, auteur boek 'Van hier tot Tokio - turnsport in verwarring’

‘Pure verbazing over turnaffaire’

Hij is al geruime tijd met pensioen, maar zijn journalistieke nieuwsgierigheid blijft Theo Reitsma (79) prikkelen. De berichtgeving over affaires in de Nederlandse turnwereld maakte de liefde voor schrijvende journalistiek los bij Reitsma, die vooral bekend werd als tv-commentator bij voetbal, atletiek en honkbal. Voor het boek ‘Van hier tot Tokio – turnsport in verwarring’ werkte Theo Reitsma samen met oud-turncoach Rietje Bijlholt.

door Henk Mees

Theo Reitsma in 2019 in het Olympisch Stadion. (Foto ANP/ Leo Vogelzang )

Wat bracht je tot dit boek, Theo?

,,Ik neem tegenwoordig nog slechts waar. Over die toestanden in het turnen zag ik een hele golf voorbijkomen, in de kranten, op radio en tv. Hoe komt dat nou, hoe zit dat allemaal, vroeg ik me af. Ik heb gewerkt voor het Haarlems Dagblad en een krant in Beverwijk in een tijd dat je als schrijvend sportjournalist nog vrijwel alle sporten volgde. Tegenwoordig heb je specialisten, clubwatchers in het voetbal. Rietje Bijlholt kende ik nog uit die tijd. Zij heeft 40 jaar in het turnen gewerkt. Die heb ik eens gebeld. We zijn eens gaan praten. Haar verhaal, haar ervaringen, heb ik ingeweven in wat ik tegenkwam.”

Wat kwam je zoal tegen dan?

,,Ik ben gestart in 1964, bij de Olympische Spelen die toen ook in Tokio werden gehouden en waar een Tsjechische turnster, Věra Čáslavská, naast Anton Geesink de grote ster was. Van daaruit heb ik het turnen belicht aan de hand van grote namen als Nadia Comăneci en Simone Biles. Die Rietje Bijlholt is overal bij geweest, als choreografe, als bondscoach van Engeland, als coach is ze ook door de internationale turnfederatie naar heel veel andere landen uitgezonden. Het bleek dat Rietje bij het onderzoek naar de toestanden in de turnwereld niet eens was benaderd. Iemand die zo lang in dit wereld heeft rondgelopen - als de onderzoekers zo iemand niet spreken, dan vind ik dat vreemd.”

Het boek ‘Van hier tot Tokio – Turnsport in verwarring’ is uitgegeven door Edicola Uitgeverij, telt 144 pagina’s en kost 21,95 euro.

Dat maakte jou nieuwsgierig?

,,Ja, want Rietje heeft van dichtbij veel gezien in het Oostblok, zij is ook degene geweest die Gerben Wiersma als turncoach heeft ontdekt. Wiersma behoort tot de coaches die zijn veroordeeld, maar alleen tuchtrechtelijk. Ik wilde het beeld van die turnwereld completer maken, heb me daarom verdiept in wat er eerder in kranten en tijdschriften is verschenen. Dan kun je teruglezen wat er lang geleden tegen Hans van Wissen in de Volkskrant over is gezegd en dat Gerrit Beltman in een interview met John Volkers in 2012, ook in de Volkskrant, al voor een deel heeft toegegeven wat er niet deugde. Hoe is dat toen verder gegaan, is er nu dan geen weerwoord, vroeg ik me zoal af.”

Is dit boek dan een weerwoord?

,,Nee, het is meer een aanvulling. Ik ben er niet om te oordelen, ik trek geen conclusies. Misschien is dat wel een beetje journalistiek oude stijl. “

Heb je je verbaasd terwijl je hiermee bezig was?

,,Ja, pure verbazing soms. Niet alleen omdat de onderzoekers niet gesproken hebben met iemand als Rietje Bijlholt. Ook als ik zie dat de turnbond de leiding over de Nederlandse turnsters bij de Olympische Spelen en het WK in handen heeft gegeven van een Amerikaanse vrouw, die hoofdcoach is geweest in de Verenigde Staten? Je gaat mij niet vertellen dat die niks heeft geweten van wat Simone Biles en andere Amerikaanse turnsters is aangedaan. Het schandaal in de Amerikaanse turnwereld is vele malen groter dan wat zich in Nederland heeft voorgedaan. Dat was seksueel misbruik, daar zijn straffen tot 125 jaar cel uitgesproken. Het Nederlandse schandaal is heel anders van aard. Hoe dat zich zo heeft kunnen ontwikkelen, dát heb ik met dit boek proberen te verklaren.”