‘Ontschaking in de Volkskrant’

Het stopzetten van de wekelijkse schaakrubriek van Gert Ligterink (73) in de Volkskrant heeft tot diverse kritische reacties geleid. ’Dump Gert niet, Gert is dope’, smeekte een jonge schaakliefhebber tevergeefs in de rubriek Ingezonden brieven. ‘Ontschaking’, noemde Ligterink het verdwijnen van zijn schaakrubriek.

Door Henk Mees

De wekelijkse bijdragen over schaken en andere denksporten vormden tientallen jaren lang een traditie in de meeste kranten, doorgaans op zaterdag. Eerder stopten al diverse andere kranten hiermee. De Telegraaf en NRC kennen er nog wel een.
 
Afnemende belangstelling bij de lezers is volgens hoofdredacteur Pieter Klok aanleiding voor de opheffing van de schaakrubriek in de Volkskrant. In zijn verantwoording in de krant liet Klok in het midden of hij zich baseert op de bijdragen online dan wel in de papieren krant.  
 
Klok in zijn hoofdredactionele verantwoording:  ‘Ons verdriet zit bij het afscheid van de schaakrubriek van Gert Ligterink. Ruim dertig jaar heeft hij ons, zonder ooit te verzaken,  in een heldere en mooie schrijfstijl bijgepraat over de belangrijkste schaakwedstrijden. De rubriek werd zeer gewaardeerd, maar helaas ook steeds minder gelezen. Voor de vaste lezers van de rubriek is het afscheid natuurlijk pijnlijk. We hopen de pijn te verzachten door in de krant en online extra aandacht aan schaken te besteden.’

Max Pam, columnist in de Volkskrant én schaker, hekelde het verdwijnen van de rubriek en plaatste kanttekeningen bij de beloofde extra aandacht voor schaken op de sportpagina’s: ‘Zonder een bedankje aan de maker werd de schaakrubriek overboord gegooid. Ongetwijfeld krijgen we voortaan van die melige sfeerverhalen à la The Queen’s Gambit, waar de echte schaker niet op zit te wachten. Sportredacties hebben altijd moeite dat te begrijpen.’

Luuk de Greef, woonachtig in  Gorinchem maakte in een ingezonden brief in de Volkskrant    duidelijk dat schaken geen sport is voor uitsluitend senioren: ‘Mijn naam is Luuk de Greef. Ik ben 12 jaar. Ik hou van breakdance, rap en hiphop. Jay-Z is een held, Biggie Smalls en JuiceWRLD ook (R.I.P). En weet je waar mijn vrienden en ik ook allemaal van houden? Schaken! Wij vinden Magnus Carlsen te gek. En weet je wie ook dope is: Gert Ligterink. Wij leren elke zaterdag wat van zijn rubriek. Dus, vrienden van de Volkskrant, ‘if you don’t know, now ya know’. Dump Gert niet.’

Peter Doggers, hoofd nieuws bij het schaakplatform chess.com wees in zijn protest in de brievenrubriek op de groeiende belangstelling voor schaken. Doggers: ‘De stopzetting van Gert Ligterinks wekelijkse schaakrubriek getuigt van een miskenning van de ongekende populariteit die de schaaksport op dit moment meemaakt en een minachting van de bijzondere traditie die schaakcolumns door de eeuwen hebben gehad. Dankzij de pandemie en de Netflix-serie The Queen’s Gambit maakte het grootste online schaakplatform Chess.com (nu 125 miljoen leden) de snelste groei mee in zijn bestaan, met een piek van ongeveer 200 duizend nieuwe registraties per dag. Schaken is op dit moment mateloos populair bij de jeugd. Clubs moeten met wachtlijsten werken. De kids zijn vooral geïnspireerd door een recente ontwikkeling binnen het schaken: de ongelooflijk populaire streamers op Twitch en YouTube. De populairste is Levy Rozman ­(Gothamchess) met 3,4 miljoen volgers op YouTube.’ 

Gert Ligterink beperkte zijn afscheidswoorden tot enkele zinnen:  ‘Toen onlangs eindredacteur Guus Bosch, een groot schaakliefhebber, met pensioen ging, schreef ik in een afscheidsbericht dat ik me zorgen maakte over de ontschaking van de Volkskrant. Die formulering zou anders zijn geweest als ik had geweten wat de nabije toekomst zou brengen. Nu door de hoofdredactie is besloten dat dit de allerlaatste schaakrubriek is, wankelt een onbreekbaar lijkend bondgenootschap tussen de krant en het koninklijke spel.’
 
Ook de regionale kranten in het noorden van Nederland besteedden aandacht aan de opheffing van de schaakrubriek in de Volkskrant. ’Het betekent het afscheid van een van de meest kleurrijke figuren in het Nederlandse schaaklandschap. Gert Ligterink was met afstand de beste schaakcommentator van ons land. Hij had het charisma, de kennis en de anekdotes paraat om volle commentaarzalen urenlang te boeien’, aldus de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden over Ligterink, die in 1979 schaakkampioen van Nederland werd.